γράφει η Μαρία Κάλφα, Ιατρός-Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας-Συστημική Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια
Τα μυστικά είναι αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης επικοινωνίας, είτε αυτή αφορά σε άτομα, ζευγάρια, οικογένειες ακόμη και σε κυβερνήσεις.
Τα μυστικά δεν πρέπει να συγχέονται με την έννοια της ιδιωτικότητας, υγιές χαρακτηριστικό των ενηλίκων αλλά αποτελούν σύμπλοκο φαινόμενο που διαστρεβλώνει πεποιθήσεις και διαταράσσει τις σχέσεις.
Ένα πάρτυ γενεθλίων έκπληξη («τρυφερό» μυστικό) καταλαβαίνουμε εύκολα πως είναι διαφορετικό από μια κρυμμένη αιμομιξία (επικίνδυνο μυστικό).
Τα μυστικά διαφέρουν μεταξύ τους στον βαθμό που επηρεάζουν τις σχέσεις στην οικογένεια (ποιος ξέρει τι και για ποιόν), στο ποιόν αφορούν (τα μέλη της οικογένειας μεταξύ τους ή τα μέλη της οικογένειας με το κοινωνικό σύνολο) και στο πόσο επηρεάζουν την λειτουργικότητα των μελών ( το μυστικό επηρεάζει μία σχέση ή συνολικά τις σχέσεις ενός προσώπου?).
Τα μυστικά μπορεί να αφορούν σε θέματα σεξουαλικότητας, ενδοοικογενειακής βία, περιόδους φυλάκισης, είδος φυλής, πορνεία, γονεϊκότητα, ασθένεια, χρήση ουσιών, αιμομιξία, θάνατο και άλλα δυσάρεστα γεγονότα ή καταστάσεις.
Οι δυσλειτουργικές οικογένειες σχεδόν πάντα κρύβουν μυστικά. Στην προσπάθειά τους να κρύψουν κάτι προσπαθούν να το κάνουν αόρατο και δημιουργούν γύρω τους σκιές μέσα στις οποίες ζουν. Δίνουν συνεχώς μια μάχη για να καλύψουν αυτό που ζητά να έρθει στο φως.
Οι άνθρωποι κρατούν μυστικά για να προστατέψουν τους εαυτούς τους ή άλλα μέλη της οικογένειας. Ένα μυστικό γίνεται επικίνδυνο όταν αποκρύπτονται πληροφορίες από αυτόν που δικαιούται να τις μάθει, όπως για παράδειγμα τα παιδιά, και είναι τότε που διαισθάνεται πως κάτι λείπει. Είναι τότε που οι σχέσεις των ανθρώπων αρχίζουν να διαταράσσονται. Κλονίζεται η εμπιστοσύνη και προκαλείται έντονο άγχος.
Υπάρχουν τα τοξικά μυστικά που συνήθως έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, αποκτούν χρονιότητα και δηλητηριάζουν τις σχέσεις. Τα μυστικά αυτά απαιτούν χρόνο, προσοχή και φροντίδα των προσώπων που εμπλέκονται σε αυτό πριν από το άνοιγμά και την αποκάλυψή τους.
Υπάρχουν όπως και επικίνδυνα μυστικά που απαιτούν αμεσότητα στην αποκάλυψή τους. Για σκεφτείτε ένα σχέδιο αυτοκτονίας ή δολοφονίας, ακόμη και αυτοτραυματισμού που πρέπει να επειγόντως να γίνει γνωστό!
Οι λειτουργικές οικογένειες είναι ανοιχτές, μοιράζονται τα δύσκολα θέματα που αναδύονται και βρίσκουν λύσεις από κοινού. Δεν συνωμοτούν ενάντια στον εαυτό τους στην αγωνία τους να κρατήσουν στο σκοτάδι ένα καλά κρυμμένο μυστικό και διατηρούν ιδιωτικότητα μεταξύ των υποσυστημάτων (γονείς, αδελφια) με σεβασμό στην ευημερία, στην ανάπτυξη, διαφοροποίηση και εξέλιξη του κάθε προσώπου.
