γράφει ο Αλέξιος Γεωργαλής, Υπ. Διδάκτορας Κοινωνικής Ψυχολογίας, Ε.Κ.Π.Α, Διεθνής Σύμβουλος Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών
Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι μια κρίσιμη πτυχή της ικανότητας ενός παιδιού να ξεπερνά τις αντιξοότητες και να διαχειρίζεται το άγχος, ιδίως στην περίπτωση των παιδιών που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο. Ως γονείς και φροντιστές, διαδραματίζουμε κρίσιμο ρόλο στην προώθηση και υποστήριξη της ψυχικής ανθεκτικότητας των παιδιών μας. Αυτό μπορεί όχι μόνο να τα βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τους στρεσογόνους παράγοντες που σχετίζονται με τον καρκίνο, αλλά και να βελτιώσει τη συνολική ποιότητα ζωής τους.
Η μελέτη των Kim και Yoo (2010) εξετάζει παράγοντες που σχετίζονται με την ανθεκτικότητα μεταξύ παιδιών σχολικής ηλικίας με καρκίνο. Η μελέτη διαπίστωσε ότι η γονική υποστήριξη και η κοινωνική υποστήριξη ήταν κρίσιμοι παράγοντες που συνέβαλαν σε υψηλότερα επίπεδα ανθεκτικότητας των παιδιών. Η μελέτη υποδηλώνει ότι η καλλιέργεια ενός υποστηρικτικού και στοργικού περιβάλλοντος μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν τις δεξιότητες και τους πόρους που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που σχετίζονται με τον καρκίνο.
Οι Luo κ.ά. (2021) διεξήγαγαν συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση των ψυχολογικών παρεμβάσεων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των γονέων παιδιών με καρκίνο. Η μελέτη διαπίστωσε ότι διάφορες παρεμβάσεις, όπως η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, οι παρεμβάσεις που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα και η εκπαίδευση σε δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, ήταν αποτελεσματικές στην προώθηση της ανθεκτικότητας των γονέων. Η μελέτη συνιστά στους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να εξετάσουν το ενδεχόμενο ενσωμάτωσης αυτών των παρεμβάσεων στα θεραπευτικά τους σχέδια για τους γονείς παιδιών με καρκίνο.
Οι Orbuch et al. (2005) εξετάζουν την επίδραση των σχέσεων γονέων-παιδιών στην ποιότητα ζωής και την ανθεκτικότητα των επιζώντων από καρκίνο στην παιδική ηλικία. Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα παιδιά που ανέφεραν καλύτερες σχέσεις γονέα-παιδιού έτειναν να έχουν υψηλότερα επίπεδα ανθεκτικότητας και καλύτερα αποτελέσματα στην ποιότητα ζωής. Η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης θετικών και υποστηρικτικών σχέσεων μεταξύ γονέων και παιδιών κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία του καρκίνου.
Οι Rosenberg et al. (2013) υπογραμμίζουν επίσης τη σημασία της προώθησης της ανθεκτικότητας των γονέων και των φροντιστών παιδιών με καρκίνο. Σύμφωνα με τη μελέτη, οι γονείς που αισθάνονται πιο ανθεκτικοί τείνουν να βιώνουν χαμηλότερα επίπεδα στρες, άγχους και κατάθλιψης.
Με βάση τις γνώσεις από αυτές τις μελέτες, ακολουθούν ορισμένες πρακτικές στρατηγικές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι γονείς και οι φροντιστές για να προωθήσουν την ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών με καρκίνο:
Παρέχετε συναισθηματική υποστήριξη: Τα παιδιά με καρκίνο συχνά βιώνουν ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων, όπως φόβο, άγχος και θλίψη. Η παροχή συναισθηματικής υποστήριξης μπορεί να τα βοηθήσει να αντιμετωπίσουν αυτά τα συναισθήματα και να αναπτύξουν μια πιο θετική προοπτική. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την ενεργή ακρόαση του παιδιού, την αναγνώριση των συναισθημάτων του και την επικύρωση των εμπειριών του.
Προωθήστε τις θετικές σχέσεις γονέα-παιδιού: Η ανάπτυξη θετικών και υποστηρικτικών σχέσεων μεταξύ γονέων και παιδιών μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της ανθεκτικότητας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει το να περνάτε ποιοτικό χρόνο μαζί, να συμμετέχετε σε διασκεδαστικές δραστηριότητες και να παρέχετε συνεχή υποστήριξη και ενθάρρυνση.
Ενίσχυση της επικοινωνίας: Η αποτελεσματική επικοινωνία είναι απαραίτητη για την προώθηση της ανθεκτικότητας των παιδιών με καρκίνο. Οι γονείς και οι φροντιστές μπορούν να ενθαρρύνουν την ανοιχτή και ειλικρινή επικοινωνία, να ακούνε ενεργά τις ανησυχίες του παιδιού και να παρέχουν ακριβείς πληροφορίες σχετικά με την ασθένεια και τη θεραπεία του.
Αναπτύξτε δεξιότητες αντιμετώπισης: Η παροχή βοήθειας στα παιδιά για την ανάπτυξη δεξιοτήτων αντιμετώπισης μπορεί να ενισχύσει την ανθεκτικότητά τους και την ικανότητά τους να διαχειρίζονται το στρες. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη διδασκαλία τεχνικών χαλάρωσης, δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων και θετικής αυτο-ομιλίας.
Με την εφαρμογή αυτών των στρατηγικών, οι γονείς και οι φροντιστές μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση της ψυχικής ανθεκτικότητας των παιδιών με καρκίνο, η οποία μπορεί να βελτιώσει τη συνολική ευημερία και την ποιότητα ζωής τους.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το ταξίδι κάθε παιδιού με καρκίνο είναι μοναδικό και είναι σημαντικό για τους γονείς να αναζητούν υποστήριξη από άλλες οικογένειες που έχουν βιώσει παρόμοιες εμπειρίες αλλά και επαγγελματίες ψυχικής υγείας.
Πηγές:
Rosenberg, A. R., Baker, K. S., Syrjala, K. L., Back, A. L., & Wolfe, J. (2013). Promoting resilience among parents and caregivers of children with cancer. Journal of palliative medicine, 16(6), 645-652.
Kim, D. H., & Yoo, I. Y. (2010). Factors associated with resilience of school age children with cancer. Journal of paediatrics and child health, 46(7‐8), 431-436.
Luo, Y. H., Xia, W., He, X. L., Zhang, J. P., & Li, H. C. W. (2021). Psychological interventions for enhancing resilience in parents of children with cancer: A systematic review and meta-analysis. Supportive Care in Cancer, 29(11), 7101-7110.
Orbuch, T. L., Parry, C., Chesler, M., Fritz, J., & Repetto, P. (2005). Parent‐child relationships and quality of life: Resilience among childhood cancer survivors. Family relations, 54(2), 171-183.
