Όπου ο φόβος, το άγχος και η απογοήτευση δημιουργούν απροσπέλαστα εμπόδια στη ζωή ενός παιδιού, έρχεται το ταπεινό παραμύθι και ως δια μαγείας τα θεραπεύει όλα! Τόσο απλά! Τόσο εύκολα!
Αν υπάρχει κάτι που πραγματικά μιλάει στην ψυχή του παιδιού, αυτό είναι το παραμύθι. Μέσα από το παραμύθι το παιδί ωθείται να παίξει συμβολικά και να επικοινωνήσει με παιχνίδια ρόλων. Κυρίως, όμως, του δίνεται η δυνατότητα να δοκιμάσει τις δυνάμεις του, χωρίς να διακινδυνεύει τις δυνατότητες, τις επιθυμίες και τις σκέψεις του. Βλέπετε, αυτό που κυρίως εξασφαλίζει το παραμύθι στο παιδί είναι το ιδανικό πλαίσιο ασφάλειας.
Αυτός είναι ο κύριος λόγος που το παραμύθι πέρασε από το σεντούκι της γιαγιάς στα χέρια των ειδικών και χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό μέσο στα πλαίσια της παιγνιοθεραπείας, που είναι η πιο ταιριαστή στη φύση του παιδιού μέθοδος ψυχοθεραπείας. Η αφηγηματική παιγνιοθεραπεία, ή αλλιώς θεραπευτικό παραμύθι, είναι λοιπόν ένα παρακλάδι της παιγνιοθεραπείας.
Δίνει έμφαση κατά κύριο λόγο στη λειτουργία και στο ρόλο που διαδραματίζει το παραμύθι στην προετοιμασία του παιδιού στη ζωή. Η παιγνιοθεραπεία θεωρεί το παραμύθι ως μια μορφή φυσικής και αβίαστης διαδικασίας μάθησης και ως τον αμεσότερο τρόπο απελευθέρωσης του παιδιού από τις εντάσεις. Το θεραπευτικό παραμύθι στην ουσία δίνει στο παιδί την ευκαιρία να εκφράσει μέσα από αυτό τα συναισθήματα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει.
Είναι μια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, που αποσκοπεί στην αντιμετώπιση ψυχικών και σωματικών διαταραχών αλλά και στη συνειδητοποίηση, έκφραση και ανάπτυξη της δημιουργικής πλευρά του παιδιού. Το θεραπευτικό παραμύθι εφαρμόζεται εξελικτικά, διαγνωστικά, προληπτικά και θεραπευτικά από ψυχολόγους, ψυχιάτρους, ψυχοθεραπευτές, ειδικούς θεραπευτές και εκπαιδευτικούς και εφαρμόζεται σε ιατροπαιδαγωγικά κέντρα, νοσοκομεία και ιδιωτικά κέντρα.
Στα ειδικά κέντρα Παιγνιοθεραπείας –στα πλαίσια της οποίας εφαρμόζεται το θεραπευτικό παραμύθι– μπορούν να απευθυνθούν γονείς με παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως:
• υπερκινητικότητα
• επιθετικότητα
• ζήλια
• φοβίες
• πένθος
• χρόνιο νόσημα ή σοβαρό πρόβλημα υγείας
• διαταραχές ύπνου ή όρεξης
• μαθησιακές δυσκολίες
• σχολική φοβία
• χαμηλή κοινωνικότητα
• χαμηλή αυτοπεποίθηση
• επιλεκτική αλαλία
Πώς ακριβώς λειτουργεί;
Στην αφηγηματική παιγνιοθεραπεία το παραμύθι παρεμβάλεται μεταξύ παιδιού και θεραπευτή, προκειμένου να ενεργοποιήσει το συναίσθημα. Ο θεραπευτής ούτε κατευθύνει ούτε ερμηνεύει. Βρίσκεται απλά εκεί για να διευκολύνει το παιδί.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να χρησιμοποιηθεί το παραμύθι θεραπευτικά. Μία μέθοδος είναι να φτιάξει το παιδί μια δική του ιστορία και ο παιγνιοθεραπευτής να την καταγράψει. Την ώρα που αφηγείται το παιδί, ασυνείδητα, χωρίς να το καταλαβαίνει, απελευθερώνει σκέψεις και συναισθήματα.
Ένας άλλος τρόπος είναι, ανάλογα με τις πληροφορίες που έχει συλλέξει ο θεραπευτής, να επιλέξει ένα παραμύθι και εφόσον το ίδιο το παιδί συμφωνεί να του το διαβάσει. Το παιδί μέσα από το παραμύθι εξερευνά από θέση ασφάλειας, ενώ χαρακτηριστικό είναι ότι ανάλογα με την ηλικία του κάνει διαφορετικές ερωτήσεις.
Έτσι η παιγνιοθεραπεία λειτουργεί θεραπευτικά πάνω του, βοηθώντας το παιδί να βάλει τα πράγματα στη θέση του και μαθαίνοντάς το πως να αντιμετωπίζει θέματα που το προβληματίζουν.
Δοκιμάστε κι εσείς!
Μερικές φορές βλέπετε πως το παιδί ηρεμεί όταν του διαβάζετε ένα συγκεκριμένο παραμύθι. Αυτό το παραμύθι πιθανόν να έχει πάνω του θεραπευτική επίδραση. Πώς θα το καταλάβετε; Ο πιο απλός τρόπος για να το καταλάβετε είναι ότι το παιδί ζητάει να του το πείτε ή να του το διαβάσετε ξανά και ξανά. Αυτό σημαίνει ότι το παραμύθι αυτό το αγγίζει!
