Φαγητό, πληκτρολόγιο, κινητό τηλέφωνο, λεωφορείο, τουαλέτα, όλα αυτά είναι ελάχιστα μόνο από αυτά που τα χέρια μας αγγίζουν καθημερινά. Σε περίοδο γιορτών μάλιστα οι χειραψίες δίνουν και παίρνουν. Ε και; Τι σημαίνει αυτό; Κάθε επαφή των χεριών μας με αντικείμενα ή με άλλους ανθρώπους οδηγεί στην ανταλλαγή μικροβίων. Μη φοβάστε, τις περισσότερες φορές δεν αποτελεί πρόβλημα. Όταν όμως πρόκειται για βρέφη, ηλικιωμένους, νοσηλευόμενους, γενικά δηλαδή για ευπαθή άτομα η επαφή τους με παθογόνα μικρόβια μπορεί να αποβεί μοιραία, δηλαδή να χάσουν ακόμα και τη ζωή τους. Δυστυχώς δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, σε ολόκληρο τον κόσμο χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο χιλιάδες άτομα που νοσηλεύονται, όχι λόγω της ασθένειάς τους, αλλά επειδή “κόλλησαν” κάποιο μικρόβιο κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους.
Μιλήσαμε για παθογόνα μικρόβια πιο πριν, ας εξηγήσουμε λοιπόν πως όλα τα μικρόβια δεν είναι “κακά”. Υπάρχουν μικρόβια, που μας είναι απαραίτητα για να λειτουργεί το σώμα μας σωστά, τα χρειαζόμαστε δηλαδή και αυτά που είναι “παθογόνα”, δηλαδή μπορούν να μας προκαλέσουν λοίμωξη και συχνά το κάνουν. Από τις ιώσεις, που όλοι μας περνάμε κάθε χρόνο μέχρι τις σοβαρότερες λοιμώξεις που μας οδηγούν στο νοσοκομείο και χρειάζεται να λάβουμε θεραπεία. Οι τελευταίες είναι άκρως επικίνδυνες σε άτομα που έχουν καρκίνο και ανοσοανεπάρκεια, ενώ συχνά “σκοτώνουν” πριν το κάνει η ασθένεια η ίδια. Και αυτό είναι άδικο. Κυρίως γιατί το να μην “κολλήσει” κάποιος λοίμωξη μπορεί να αποφευχθεί.
Πώς; Έχει αποδειχθεί στη βιβλιογραφία ότι ο αποτελεσματικότερος, φθηνότερος και πιο απλός τρόπος πρόληψης των λοιμώξεων είναι το σωστό πλύσιμο των χεριών. Τι πιο απλό, σωστά; Σε πρόσφατη μελέτη όμως, που έγινε από την ερευνητική ομάδα CLEO, η πλειοψηφία των γιατρών και νοσηλευτών στο νοσοκομείο Παίδων δεν πλένουν τα χέρια τους. Παρόμοια χαμηλά νούμερα συμμόρφωσης αναφέρονται και σε άλλες χώρες του κόσμου. Γιατί δεν το κάνουμε όμως αν είναι πράγματι τόσο απλό;
Κάποιοι δε γνωρίζουν το σωστό τρόπο ή το πότε πρέπει να πλύνουν τα χέρια τους, ενώ οι περισσότεροι δεν το κάνουν από βιασύνη και αμέλεια. Αμέλεια όμως που μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο συνανθρώπους μας. Στο χώρο των νοσοκομείων επιβάλλεται το πλύσιμο των χεριών από τους γιατρούς και νοσηλευτές, μιας και οι ασθενείς τους είναι ήδη σε επιβαρυμένη κατάσταση.
Το ίδιο όμως ισχύει και για την κοινότητα. Είναι πολλές οι ομάδες ανθρώπων που είναι ευπαθείς στις λοιμώξεις, όπως τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι. Θα έχετε παρατηρήσει πως κατά τη διάρκεια της χριστουγεννιάτικης περιόδου οι ομάδες αυτές, και όχι μόνο ταλαιπωρούνται από ιώσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί, λόγω κρύου συγχρωτίζομαστε όλο και περισσότερα άτομα σε κλειστούς χώρους και λόγω εορτών ανταλλάσονται πολλές χειραψίες. Αυτές είναι οι ιδανικές συνθήκες ανταλλαγής μικροβίων.
Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν;
Πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας. Μελέτες δείχνουν ότι με το σωστό πλύσιμο των χεριών μειώνουμε την πιθανότητα να αρρωστήσουμε με γαστρεντερίτιδα κατά 31% και με αναπνευστική λοίμωξη κατά 21%.
Πότε πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας;
Εδω ας χωρίσουμε τις περιστάσεις: α) στο χώρο του νοσοκομείου και β) στην κοινότητα.
Όταν κάποιος νοσηλεύεται δε θα πρέπει κανένας (μα κανένας) να αγγίζει τον ασθενή πριν πλύνει τα χέρια του. Αν δεν το κάνει θα πρέπει ο ίδιος ο ασθενής να το ζητήσει από τον γιατρό ή το νοσηλευτή. Απαραίτητη προυπόθεση για να μην μεταφέρονται τα μικρόβια μεταξύ των ασθενών είναι το πλύσιμο των χεριών ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ από την ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΕΠΑΦΗ με τον ασθενή.
Στην κοινότητα θα πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας μετά τη χρήση της τουαλέτας (μετά την αλλαγή πάνας του μωρού), πριν το φαγητό, μετά το φύσημα της μύτης και όποτε είναι εμφανώς λερωμένα.
Ποιός είναι ο σωστός τρόπος πλυσίματος των χεριών;
Βρέχουμε τα χέρια μας και προσθέτουμε σαπούνι. Τρίβουμε με δύναμη όλα τα δάχτυλα, χωρίς να ξεχνάμε τον αντίχειρα. Επίσης καθαρίζουμε τα μεσοδακτύλια διαστήματα και τις άκρες των δακτύλων με τα νύχια. Καλύπτουμε όλες τις επιφάνειες της παλάμης τρίβοντας ώστε να απομακρυνθούν τα μικρόβια. Ξεπλένουμε με άφθονο νερό και στεγνώνουμε καλά με χαρτί. ΠΡΟΣΟΧΗ! Δεν κλείνουμε τη βρύση με το χέρι μας, αλλά με το χαρτί που σκουπίσαμε τα χέρια μας.
Η διαδικασία είναι απλή και συνήθως διαρκεί 40 δευτερόλεπτα.
Απλό; Σημαντικό όμως! Όχι μόνο αποφεύγουμε την ταλαιπωρία του να είμαστε άρρωστοι από συχνές ιώσεις, αλλά για κάποιους τους σώζει τη ζωή!
Είναι στο χέρι σου λοιπόν!
Μικρόβια Μακριά με Χέρια Καθαρά.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
1. http://www.cdc.gov/healthywater/hygiene/hand/handwashing-corporate.html
2. http://www.who.int/gpsc/en/
3. http://www.infectioncontroltoday.com/news/2013/10/researchers-observe-low-levels-of-hand-hygiene-compliance-in-pediatric-hospitals.aspx
4. http://www.keelpno.gr/Portals/0/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%B1/%CE%9D%CE%BF%CF%83%CE%BF%CE%BA%CE%BF%CE%BC%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8E%CE%BD%20%CE%BB%CE%BF%CE%B9%CE%BC%CF%8E%CE%BE%CE%B5%CF%89%CE%BD/xrisigantia.pdf
