Γράφει η Ελένη Βούτου
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
www.mednutrition.gr
Ο παιδικός καρκίνος είναι μια διαδεδομένη πλέον πάθηση. Σε όλη την πορεία της, από τη διάγνωση έως και την αποθεραπεία του παιδιού, η διατροφή είναι μείζονος σημασίας- ακόμη και μετά την υποβολή σε οποιουδήποτε είδους θεραπεία ή χειρουργική επέμβαση- καθώς επηρεάζει τόσο την ανταπόκριση στην εκάστοτε θεραπευτική αγωγή, όσο και την πρόγνωση της νόσου.
Η επαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών συμβάλλει στην διατήρηση των λειτουργιών του οργανισμού των ασθενών αυτών. Σύμφωνα με την Αμερικανική Καρκινική Εταιρεία τα οφέλη από μια σωστή διατροφή είναι πολλά:
– Ανοχή και καλύτερη ανταπόκριση στην θεραπεία
– Ενέργεια και δύναμη στον οργανισμό
– Περιορισμός των λοιμώξεων
– Πιο άμεση επούλωση και αποθεραπεία
– Διατήρηση υγιούς ανάπτυξης
– Βελτίωση της ψυχολογίας και συνεπώς καλύτερη ποιότητα ζωής
Η αντιμετώπιση πρέπει να στοχεύει τόσο στην επαρκή ενυδάτωση των παιδιών αυτών, όσο και στην κάλυψη όλων των διατροφικών τους αναγκών (σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία). Αν το παιδί πρέπει να υποβληθεί σε κάποιου είδους θεραπεία, τότε οφείλουμε να λάβουμε υπ’ όψη μας τις επιπτώσεις/ παρενέργειες που μπορεί να έχει η θεραπεία αυτή. Πρωταρχική σημασία βέβαια θα πρέπει να δοθεί και στο είδος της διατροφής (από πού γίνεται η πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών): διά του στόματος, εντερικά ή παρεντερικά.
Φυσικά, κάθε παιδί είναι διαφορετικό και χρήζει εξατομικευμένης αντιμετώπισης. Η διατροφική αντιμετώπιση καθορίζεται από πολλούς παράγοντες – από το αν π.χ. το παιδί θα υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση ή όχι, αν θα υποβληθεί σε κάποιου είδους θεραπευτική αγωγή (στεροειδή, ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία) κ.ο.κ.
Πρωτεΐνη: Απαραίτητο συστατικό για την σωστή ανάπτυξη των ιστών, του δέρματος, της σύστασης του δέρματος και του ανοσοποιητικού συστήματος. Η επαρκής πρόσληψη του βοηθά στην επούλωση και ανάπτυξη των ιστών και στην καλύτερη ανταπόκριση του οργανισμού σε χειρουργική επέμβαση ή άλλη θεραπεία. Οι πρωτεΐνες επιτελούν και ουσιαστικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα όπως αυτό των αντισωμάτων. Καλές πηγές πρωτεΐνης είναι το ψάρι, τα πουλερικά, το άπαχο κόκκινο κρέας, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί.
Υδατάνθρακες: Η κύρια πηγή ενέργειας στο σώμα. Τα παιδιά που πάσχουν από καρκίνο (σε θεραπεία ή όχι) χρειάζονται μεγαλύτερη ποσότητα υδατανθράκων για άμεση επούλωση και ανάπτυξη. Καλές πηγές υδατανθράκων είναι τα προϊόντα ολικής άλεσης, το ψωμί, τα δημητριακά, τα ζυμαρικά, το ρύζι, τα όσπρια κ.λπ.
Λίπη: Προσδίδουν ενέργεια στον οργανισμό και βοηθούν στην μετακίνηση των βιταμινών στο σώμα. Τα λίπη διακρίνονται σε κορεσμένα και ακόρεστα. Σε μια ισορροπημένη διατροφή, επιδιώκουμε να έχουμε αυξημένη πρόσληψη ακόρεστων λιπαρών οξέων με κύριες πηγές τα ψάρια, το ελαιόλαδο, τους ανάλατους ξηρούς καρπούς κ.λπ.
Ενυδάτωση: Η ενυδάτωση του οργανισμού είναι ζωτικής σημασίας στα παιδιά αυτά, τόσο για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού, όσο και για την αποφυγή της αφυδάτωσης που μπορεί να προκληθεί από απώλειες υγρών, μέσω διάρροιας ή εμετού κατά την θεραπεία.
Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία: Πρέπει να βρίσκονται σε επαρκή επίπεδα και, αν κριθεί απαραίτητο, να γίνει χορήγηση των κατάλληλων βιταμινούχων συμπληρωμάτων πάντα με την καθοδήγηση του ειδικού.
Ένα παιδί που θα υποβληθεί σε χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσει τις παρενέργειες των θεραπειών αυτών: διάρροια ή δυσκοιλιότητα, ναυτία και εμετό, αλλαγή στη γεύση και την όσφρηση, αίσθημα κόπωσης, στοματικά έλκη, καθώς και προβλήματα στην κατάποση. Σε αυτήν την περίπτωση συνίστανται μικρά και συχνά γεύματα, εύκολη πρόσβαση σε σνακ, όταν το παιδί πεινάσει, αποφυγή των όξινων και με έντονη γεύση φαγητών, εύκολα στην κατάποση τρόφιμα. Αν χρειαστεί, μπορεί να γίνει και χρήση ειδικών συμπληρωμάτων διατροφής για επιπλέον θερμιδική ενίσχυση.
Από την άλλη πλευρά, αν η θεραπεία περιλαμβάνει στεροειδή, όπου συνήθως παρατηρείται αύξηση βάρους, συνιστάται η αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών, η μείωση των λιπαρών και της πρόσληψης αλατιού, η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας όσο αυτό καθίσταται δυνατό και ο σωστός προγραμματισμός των γευμάτων.
Η διατροφή λοιπόν παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στα παιδιά με καρκίνο, τόσο για την άμεση αποκατάσταση και έκβαση της θεραπείας, όσο και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, που είναι το κυρίαρχο ζητούμενο.
