Γράφει η Θωμοπούλου Αλεξία, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc.
www.mednutrition.gr
Τις τελευταίες δεκαετίες, η παχυσαρκία έχει συσχετισθεί με πολλά νοσήματα, όπως με το μεταβολικό σύνδρομο, τα καρδιαγγειακά νοσήματα ή το διαβήτη. Τελευταία επιστημονικά δεδομένα κάνουν λόγο για τη σχέση της παχυσαρκίας με τον καρκίνο. Συγκεκριμένα, επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει πως η παχυσαρκία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του εντέρου, του ενδομητρίου, του μαστού, του οισοφάγου, του παγκρέατος, του ήπατος και αιματολογικών καρκίνων. Το παγκόσμιο ταμείο έρευνας για τον καρκίνο (World Cancer Research Fund) καθώς και το Αμερικανικό Ινστιτούτο για τον καρκίνο (American Cancer research Institute) κατέληξαν πως η παχυσαρκία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για πολλά είδη καρκίνου, οδηγεί σε κακή πρόγνωση, σε μειωμένη αποτελεσματικότητα της θεραπείας καθώς και σε αυξημένη θνητότητα.
Ο μηχανισμός με τον οποίο η παχυσαρκία σχετίζεται με τον καρκίνο είναι πολύπλοκος και δεν έχει ακόμα πλήρως κατανοηθεί. Τελευταίες έρευνες έχουν δείξει πως ο λιπώδης ιστός είναι ένα όργανο το οποίο παράγει και εκρίνει ορμόνες, όπως η αντιπονεκτίνη και η λεπτίνη, οι οποίες συντελούν στην ανάπτυξη του καρκίνου. Πιο συγκεκριμένα, η λεπτίνη, η ορμόνη που ρυθμίζει την όρεξη, ενεργοποιεί κάποιες αντιδράσεις οι οποίες ενισχύουν την καρκινογένεση. Αντίθετα, η αντιπονεκτίνη, η οποία εκρίνεται κυρίως από το σπλαχνικό λίπος έχει προστατευτικό ρόλο και αντικαρκινικές ιδιότητες, μιας και ενεργοποιεί μηχανισμούς που καταπολεμούν την καρκινογένεση. Επιπλέον, το υπερβάλλον σωματικό λίπος προκαλεί αυξημένη έκκριση κάποιων ουσιών που ονομάζονται κυτοκίνες. Αυτές οι ουσίες προκαλούν φλεγμονή, η οποία ευνοεί την ανάπτυξη του καρκίνου. Επίσης, ο λιπώδης ιστός παράγει οιστρογόνα, τα οποία σχετίζονται με ορμονοεξαρτώμενους καρκίνους όπως του μαστού.
Σύμφωνα με το Αμερικάνικο Ινστιτούτο για τον καρκίνο, περίπου το 1/3 των καρκίνων του δυτικού κόσμου οφείλεται σε παράγοντες που σχετίζονται με την διατροφή και την φυσική δραστηριότητα. 21 διεθνή ινστιτούτα και ερευνητικά κέντρα κατέληξαν σε συστάσεις για την δημόσια υγεία, οι οποίες αφορούν στην πρόληψη του καρκίνου μέσω της διατροφής. Οι συστάσεις αυτές περιλαμβάνουν τη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής, μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής και φυσικής δραστηριότητας, τον περιορισμό των έτοιμων φαγητών, κονσερβοποιημένων τροφών, των παστών, των τροφίμων με αυξημένη ποσότητα ζάχαρης, τη μειωμένη πρόσληψη κόκκινου κρέατος, τον περιορισμό στην κατανάλωση αλκοόλ και την αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Επίσης, τα συμπληρώματα διατροφής (πολυβιταμινούχα σκευάσματα) δεν συνιστώνται για πρόληψη του καρκίνου. Στις συστάσεις, ειδική αναφορά έχει γίνει και στον μητρικό θηλασμό, που έχει φανεί ότι προστατεύει τη μάνα από καρκίνο μαστού, καθώς και το βρέφος από παχυσαρκία στην ενήλικο ζωή.
Συμπερασματικά, η τροποποίηση της διατροφικής μας συμπεριφοράς με το να αλλάξουμε κάποιες συνήθειες είναι κάτι που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκινογένεσης και να μας προστατέψει από διάφορα είδη καρκίνου. H διατήρηση ενός υγιούς και φυσιολογικού σωματικού βάρους είναι το πρώτο βήμα!
