γράφει η Βιβή Λιόπετα, Κοινωνική Λειτουργός-Υπεύθυνη Λειτουργίας Ψυχή Μονάδα Ολοκληρωμένης Υποστήριξης
Οι δραστηριότητες παιχνιδιού είναι μια αντανάκλαση των σωματικών, πνευματικών, συναισθηματικών και κοινωνικών ικανοτήτων. Το παιχνίδι είναι ένα καλό μέσο μάθησης γιατί παίζοντας, τα παιδιά θα μιλήσουν ή θα επικοινωνήσουν, θα μάθουν να προσαρμόζονται στο περιβάλλον, θα κάνουν ό,τι κάνουν και θα αναγνωρίζουν το χρόνο, την απόσταση και τον ήχο, έτσι ώστε να διεγείρει και να μειώσει το άγχος.
Η παιγνιοθεραπεία είναι ένα μέσο έκφρασης και επεξεργασίας των τραυματικών εμπειριών που βιώνει το παιδί. Το παιχνίδι στο νοσοκομείο, αφενός αποτελεί ένα αποτελεσματικό μέσο προσαρμογής σε έναν νέο χώρο, αφετέρου έχει αποδειχθεί χρήσιμο ως προς τη βελτίωση της σχέσης μεταξύ των παιδιών, των οικογενειών και των νοσηλευτών. Επιτρέπει στα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να αποκτήσουν κυριαρχία στους φόβους τους, αποδίδοντάς τους ένα προσωπικό νόημα.
Η παιγνιοθεραπεία προσφέρει στα παιδιά τον έλεγχο που χρειάζονται για να ξεπεράσουν την αδυναμία που έχουν βιώσει και η μη κατευθυντική φύση της θεραπείας τους επιτρέπει να το κάνουν με τους δικούς τους τρόπους και με το δικό τους ρυθμό. Αυτό διασφαλίζει ότι διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στη θεραπεία τους, ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της ανάκαμψης από το τραύμα. Το παιχνίδι βοηθά στη διατήρηση μιας αίσθησης ασφάλειας και η αυτο-κατευθυντικότητα με την οποία πραγματοποιείται χτίζει την ικανότητα αντιμετώπισης και την αυτοπεποίθηση των παιδιών. Η παιγνιοθεραπεία παρέχει επίσης την ευκαιρία στα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους για την ασθένεια, τη δική τους, των αδελφών τους ή των γονιών τους.
Το παιχνίδι για τα παιδιά είναι μια αναγκαιότητα. Όταν ένα παιδί είναι άρρωστο και πρέπει να νοσηλευτεί, η ανάγκη για παιχνίδι πρέπει να διευκολυνθεί. Στα παιδιά με καρκίνο όμως δεν είναι εφικτά όλα τα είδη παιχνιδιών. Για να υποστηριχθεί η διαδικασία θεραπείας, το παιχνίδι στο νοσοκομείο πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένου του ότι το παιδί δεν χρησιμοποιεί πολλή ενέργεια για να αποφευχθεί η κόπωση, ο χρόνος παιχνιδιού να είναι μικρότερος, τα όργανα παιχνιδιού να είναι απλά, σχετικά ασφαλή, να μην παρεμποδίζουν την ξεκούραση των παιδιών και να μην συγκρούονται με το θεραπευτικό πρόγραμμα.
Έρευνες (Ningsih, 2015) αποδεικνύουν ότι τα επίπεδα άγχους σε παιδιά ασθενείς με καρκίνο ήταν υψηλότερα πριν τη χρήση παιγνιοθεραπείας μέσω ζωγραφικής. Η θεραπεία παιχνιδιού μέσω puzzle είναι εξίσου αποτελεσματική ακόμα και στα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Η εφαρμογή παιγνιοθεραπείας μέσω puzzle μπορεί γίνεται από κοινού με άλλα παιδιά, ενισχύεται η αλληλεπίδραση τους μέσα στο χώρο του νοσοκομείου και δημιουργούνται σχέσεις φιλίας. Εκτός από το όφελος της μείωσης των επιπέδων άγχους, τα puzzle μπορούν επίσης να βοηθήσουν τη νοητική ανάπτυξη και τη δημιουργικότητα των παιδιών. Παίζοντας, επίσης puzzle δεν απαιτεί υπερβολική προσπάθεια για να μην κουράζονται τα παιδιά όταν παίζουν. H αφήγηση παραμυθιών είναι εξίσου θεραπευτική. Αποτελεί τεχνική αναπλαισίωσης, καθώς δύναται να ενισχύσει τα θετικά έναντι των αρνητικών συναισθημάτων. Είναι τεχνική χαλάρωσης, εύκολή, απλή και οικονομικά προσιτή.
Το παιχνίδι στο νοσοκομείο κρίνεται απαραίτητο καθώς δύναται να δημιουργήσει ένα ασφαλές πλαίσιο στο οποίο τα παιδιά θα επικοινωνήσουν τα αρνητικά συναισθήματα και θα δημιουργήσουν θετικά, ώστε να εξαλειφθεί ο φόβος και το άγχος ενώ βρίσκονται στο νοσοκομείο. Το θεραπευτικό παιχνίδι μπορεί να πραγματοποιηθεί και στο σπίτι για τη βελτίωση των κινητικών δεξιοτήτων, της νοητικής και ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης.
