Γράφει η Γεωργία Πουλημενέα
Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχολόγος Υγείας
ΜSc in Clinical Psychology and Mental Health
www.mentalcare.gr
Είναι γνωστό ότι «μια εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις», τόση δύναμη έχει και τόσο εκφραστική μπορεί να είναι, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για τη ζωγραφιά ενός παιδιού με καρκίνο. Πολλές φορές το παιδί μπορεί να μην μπορεί να μας περιγράψει με λέξεις πώς αισθάνεται όταν πηγαίνουμε στο νοσοκομείο ή στο γιατρό, όταν χάνει τα μαλλιά του, όταν μας νιώθει φοβισμένους ή όταν επιστρέφει σπίτι υγιές πια.
Η δυσκολία να μιλήσουμε για τα «αρνητικά» συναισθήματα δεν αφορά μόνο το παιδί αλλά κυρίως τους ενήλικες. Ψάχνουμε τον τρόπο, το μέσο, τις λέξεις για να φανούμε ψύχραιμοι, δυνατοί μπροστά σ’αυτήν την εμπειρία. Πολύ συχνά δυσκολευόμαστε να αντέξουμε το θυμό ή την απογοήτευση, τον πόνο του παιδιού μας. Αποφεύγουμε, λοιπόν, να τα συζητήσουμε, βάζοντάς τα κάτω από το χαλί. Αυτά τα συναισθήματα όμως υπάρχουν, είναι εκεί, μας βαραίνουν και εμάς και το παιδί.
Ωστόσο τα συναισθήματά μας μπορούν εύκολα να βρουν διέξοδο έκφρασης μέσω της τέχνης. Δεν χρειαζόμαστε πολλά, απλά διάθεση να επικοινωνήσουμε και μαρκαδόρους. Μπορούμε, λοιπόν, να προτείνουμε στο παιδί μας να σχεδιάσουμε αυθόρμητα ό,τι νιώθουμε. Σίγουρα θα συμμετάσχει με ενθουσιασμό. Κατόπιν μπορούμε να συζητήσουμε τι ζωγραφίσαμε και να αναπτύξουμε περισσότερο τα συναισθήματα που μας γεννά η ζωγραφιά. Θα διαπιστώσουμε πως το παιδί κατάφερε να μοιραστεί συναισθήματα που δεν μας τα είχε πει μέχρι τώρα και το ίδιο κάναμε κι εμείς.
Μία άλλη επιλογή που έχουμε, και που εντάσσεται επίσης στο κομμάτι της συναισθηματικής έκφρασης μέσω της τέχνης, είναι να προτείνουμε στο παιδί να δημιουργήσουμε μαζί μια ιστορία. Να θέσουμε ως κεντρικό ήρωα το ίδιο και να του αναθέσουμε να μιλήσει για το παιδί της ιστορίας και το θέμα υγείας που αντιμετωπίζει. Εμείς θα κάνουμε το ίδιο για το χαρακτήρα του γονέα που θα ενέχει η ιστορία μας. Πάλι θα εκπλαγούμε με τις πληροφορίες που θα αντλήσουμε και τα συναισθήματα που θα βγουν στην επιφάνεια.
Η συναισθηματική έκφραση δεν συνοδεύεται πάντα με λέξεις, ιδίως όταν πρόκειται για ένα παιδί. Με τη ζωγραφική αποτυπώνονται πολύ εκφραστικά όσα βιώνει και δυσκολεύεται να μοιραστεί. Αλλά και για εμάς τους ενήλικες συνιστάται να απομακρυνόμαστε λίγο από την εκλογίκευση των συναισθημάτων που συνοδεύει συχνά τον προφορικό λόγο και να ερχόμαστε σε επαφή με τα καλλιτεχνικά μας ταλέντα, παρέα με το παιδί.
