«Είμαι μαμά ενός εξάχρονου αγοριού που στα 4,5 χρόνια του ασθένησε με Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία τύπου Β και βρίσκεται αυτή τη στιγμή εκτός νοσοκομείου σε «συντηρητική» αγωγή. Ποτέ δεν ήμουν θρησκευόμενη από την αρχή όμως της ασθένειας είχα τη βαθειά βεβαιότητα πως όλα θα πήγαιναν καλά. Έκλαψα αρκετές φορές ιδιαίτερα τους πρώτους τρεις μήνες της θεραπείας. Δυο φορές τον γελάσαμε τον θάνατο. Παρά τα δύο αυτά περιστατικά η θεραπεία του Δημήτρη κύλισε σχετικά ομαλά δίχως σοβαρές παρενέργειες. Ήμασταν τυχεροί….και ο γιος μου στάθηκε και στέκεται παλικάρι. Μερικές φορές δυσκολεύομαι να πιστέψω πως η χαρούμενη «εξυπνοφατσα» πέρασε καρκίνο , πως αγωνίζεται , πως τα καταφέρνει….Και νιώθω και πολλές ενοχές ¨πρώτον επειδή την “Βγάζουμε καθαρή” , πηγαίνουμε καλά και δεν υποφέρουμε και δεύτερον επειδή εγώ υπήρξα τόσο δυνατή, τόσο σίγουρη…Δεν έκλαψα πολύ , δεν αναρωτήθηκα “γιατί”. Όχι πως αυτή η ασθένεια δεν επηρέασε και μάλιστα πολύ τις ζωές μας. Ισα-ίσα…άφησα τη δουλειά μου, που μου κόστισε όχι μόνον οικονομικά αλλά κυρίως συναισθηματικά και ηθικά, έχουμε διάφορα προβλήματα συμπεριφοράς της 11χρονης κόρης μας που φυσικό είναι να αποζητά την ίδια προσοχή που λαμβάνει ο αδελφός της και πολλά άλλα. Αντιμετώπισα τα πάντα σαν δυσκολίες που θα περνούσαν κάποια στιγμή. Τα αντιμετώπισα σαν ένα μέρος της ζωής μας που μας έδωσαν την ευκαιρία , τουλάχιστον εμένα , να εκτιμήσω αυτά που είχα και έχω, αυτά που είχα κατορθώσει. Κι όταν βλέπω με πόσο πόνο βιώνουν ίδιες καταστάσεις άλλες οικογένειες, αναρωτιέμαι μήπως κάτι μου συμβαίνει, μήπως είμαι αναίσθητη ! Μήπως δεν αντιμετωπίζω την ασθένεια με την ανάλογη σοβαρότητα! Θέλω να προχωρήσω στη ζωή ! Νιώθω περήφανη για το γιό μου για την οικογένειά μου! Θέλω να αφήσουμε την μιζέρια πίσω μας και να ορμίσουμε όλοι στη ζωή!»…
Απαντά η Χαρίκλεια Μανουσάκη, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και Επικοινωνίας Ανθρώπινων Σχέσεων www.emotionalofocus.gr
Είναι σα να ακούω την φωνή σας να μας μιλάει για όλα τα δυσάρεστα συναισθήματα που η οικογένεια σας βίωσε, για όλη τη συνεχή ένταση των ημερών που -με αγωνία- διαδέχονταν η μία την άλλη, έως ότου καταφέρετε να βγείτε από τη δύσκολη δοκιμασία, η οποία συντάραξε την ισορροπία της οικογένειας σας.
Αντιλαμβάνομαι τον κόπο της προσπάθειας σας για να ενεργήσετε για το καλύτερο, αλλά και τη διάθεση σας να ξεκινήσετε τη θεμελίωση νέων θετικών προοπτικών για εσάς και τους αγαπημένους σας.
Η ενοχή είναι ένα συναίσθημα που μας φέρνει αντιμέτωπους με την ίδια μας τη συνείδηση. Από ότι περιγράφετε, καταλαβαίνω πως για ένα χρονικό διάστημα οι επιλογές των πράξεων σας περιορίστηκαν σημαντικά κι η λειτουργία της οικογένειας σας προσανατολίστηκε βίαια προς την επιβίωση ενός μέλους της. Πράγματι, η ίδια η λειτουργία της οικογένειας στηρίζεται σε αυτή την κατανόηση των ιδιαίτερων αναγκών των μελών της και στην προσπάθεια ικανοποίησης τους, εξαντλώντας τα ψυχικά αποθέματα των υπολοίπων. Καθώς όμως, η ανάγκη αυτή εκδηλώνεται, έρχεται σε αντίθεση με τον αρχικό οικογενειακό προγραμματισμό και τις προσωπικές μας επιθυμίες, δημιουργώντας συναισθήματα θυμού που γεννώνται από τον αποπροσανατολισμό, την απειλή για τη ζωή, αλλά και την αδυναμία να επιδράσουμε καθοριστικά στο αιφνίδιο αυτό γεγονός.
Σήμερα, αισθάνεστε δικαίως, τις σχέσεις σας να επανακαθορίζονται, καθώς η στήριξη στην πάσχουσα ύπαρξη κι η προστασία της ταυτότητας του παιδιού σας απέδωσε και πλέον μπορείτε να κάνετε μία αποτίμηση των γεγονότων, αλλά και να αξιώσετε το καλύτερο δυνατόν μέλλον για την οικογένεια σας.
Κάθε πρόσωπο στην οικογένεια είναι σημαντικό, πολύτιμο, άξιο σεβασμού, ενώ μέσα από την ταυτότητα του διαμορφώνει τον κόσμο γύρω του. Η αποδοχή κι η άνευ όρων αγάπη των γονέων μπορεί να εκφράζεται με ένα θετικό νεύμα, μία παρότρυνση, ένα χαμόγελο, μία ζεστή αγκαλιά, ώστε να θεμελιώνεται η σχέση και να ενισχύεται το συναισθηματικό πεδίο της οικογένειας. Η συμβολή των γονέων είναι καθοριστική στη δημιουργία του συναισθηματικού τοπίου της οικογένειας.
Όταν προσδοκούμε το καλύτερο για τα παιδιά μας, οφείλουμε να ενεργούμε κιόλας, ώστε στο επίπεδο των αλληλεπιδράσεων να μεταδίδουμε το ενδιαφέρον για την ύπαρξη των παιδιών και του συζύγου μας. Όταν οι προσδοκίες μας ματαιώνονται, τα συναισθήματα της απογοήτευσης, του θυμού, της απόρριψης και της ενοχής, από την μεριά του γονέα, κάνουν την εμφάνιση τους.
Κι επειδή σε κάθε οικογένεια υπάρχει ένα πολύπλοκο δίκτυο αλληλεπιδράσεων (υλικών και συναισθηματικών) ανάμεσα στα μέλη της και κάθε μέλος της σχετίζεται με τα υπόλοιπα και εξαρτάται από αυτά, είναι καλό να επεξεργαζόμαστε λεκτικά τις δοκιμασίες που λαμβάνουν χώρα, τόσο με τους μεγαλύτερους, όσο και με τους μικρότερους.
Η -ανάλογη με το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού- λεκτική επεξεργασία είναι μία ευκαιρία για εκπαίδευση των παιδιών σε προσωπικές και κοινωνικές δεξιότητες, στο μοίρασμα, στη συνεργασία, στην έκφραση των συναισθημάτων, στο δούναι και το λαβείν της αγάπης. Τα παιδιά μπορούν να μάθουν να εκφράζονται και να αντιμετωπίζουν μέσα σε ένα περιβάλλον ασφάλειας το δύσκολο κι αντιφατικό συναίσθημα της ζήλιας, το καλό του οποίου είναι ότι πηγάζει από την ικανότητα του παιδιού να παρατηρεί, να διακρίνει διαφορές σε χαρακτηριστικά ή ικανότητες και να τις συγκρίνει με τις δικές του. Συνεπώς, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, εάν ο γονέας το αντιμετωπίσει με τη δέουσα προσοχή, επειδή κάθε παιδί που ζηλεύει βρίσκεται ταυτόχρονα σε μια κατάσταση αμφιθυμίας (εσωτερικής διαμάχης) μεταξύ αγάπης και μίσους.
Οξείες οικογενειακές δυσκολίες, κρίσιμες φάσεις αλλαγών στην οικογενειακή ζωή, ή/και μεταβατικά στάδια σε μία οικογένεια, συνδέονται με αλλαγές στις ισορροπίες των αλληλεπιδράσεων και μπορούν να «πυροδοτήσουν» ταυτόχρονα συναισθήματα θυμού, αγάπης, θλίψης, απογοήτευσης, ματαίωσης, ενοχών.
Οι γονείς διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους να τα αναγνωρίζουν, να τα εκφράζουν με κοινωνικώς αποδεκτό τρόπο και να τα αποδέχονται ως εσωτερικές καταστάσεις, ενώ οφείλουν να διαβεβαιώνουν ότι η αγάπη τους είναι αδιαμφισβήτητη για όλα τα παιδιά και να φροντίζουν στη δημιουργία των προϋποθέσεων για οικογενειακούς δεσμούς σεβασμού, αλληλοϋποστήριξης και αλληλοκατανόησης που ενισχύουν την ενσυναίσθηση και καλλιεργούν ισότιμες ανθρώπινες σχέσεις.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως οικογένειες που έχουν βιώσει, εκφράσει δημιουργικά κι έχουν συμφιλιωθεί με δύσκολες δοκιμασίες έχουν κερδίσει πολλά από την αρνητική εμπειρία, παρουσιάζουν υψηλότερα στοιχεία ενσυναίσθησης, αναπτύσσουν ικανότητες πίστης στον ίδιο τον εαυτό και τις εσωτερικές του δυνάμεις, εκτιμούν και δίνουν σημασία στην αξία της ζωής, δίνουν σημασία στις ανθρώπινες ανησυχίες, προσδοκίες, όνειρα, επιθυμίες κάθε ανθρώπου και δείχνουν καθημερινά πόσο σημαντικό είναι να αγαπούν και να εκδηλώνουν την αγάπη τους με κάθε ευκαιρία.
