“Πως να πω στο παιδί μου που είναι σε θεραπεία, ότι ο φίλος του αρρώστησε και πάλι;”
απαντά η Νάνσυ Ψημενάτου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, http://nancypsimenatos.blogspot.gr/
Όταν ένα παιδί νοσεί από μια ασθένεια και έχει περάσει από πολλές και διαφορετικές θεραπείες/παραμονή στο νοσοκομείο/εξαντλητικές εξετάσεις/χημειοθεραπείες κ.ο.κ γίνεται ιδιαίτερα ευάλωτο στο άκουσμα μιας είδησης ότι ένας φίλος του που νοσεί από την ίδια ασθένεια θα χρειαστεί να μπει εκ νέου στο νοσοκομείο.
Το πόσες πληροφορίες θα επιλέξει να μοιραστεί ένας γονιός εξαρτάται από πολλά πράγματα γιατί κάθε παιδί είναι μοναδικό όπως και κάθε κατάσταση είναι μοναδική στον τρόπο με τον οποίο θα διαλέξουμε να την αντιμετωπίσουμε.
Ίσως μοιάζει εύκολο και ανώδυνο να θελήσουμε να κρύψουμε αυτά τα νέα για να μην «αναστατώσουμε» το παιδί μας. Αυτή η πρακτική όμως κρύβει πολλούς κινδύνους για το ίδιο το παιδί αλλά και για την σχέση που έχουμε μαζί του. Τα παιδιά γνωρίζουν πολλά παραπάνω από αυτά που εμείς νομίζουμε και όσο και αν πιστεύουμε ότι τα προφυλάσσουμε στερώντας τους πληροφορίες τόσο η φαντασία τους θα δημιουργεί «τέρατα» εκεί που δεν υπάρχουν.
Διαλέξτε μια ήσυχη στιγμή και καθίστε παρέα με το παιδί σας. Μια καλή πρακτική είναι να το ρωτήσετε τι γνωρίζει το ίδιο για τον φίλο του. Ίσως εκπλαγείτε με την απάντηση και με τις πληροφορίες που ήδη γνωρίζει. Αν το παιδί δεν γνωρίζει τίποτε πείτε κάτι σαν: « Ο φίλος σου ο…. αρρώστησε πάλι χθες το βράδυ και θα χρειαστεί να ξαναμπεί στο νοσοκομείο. Οι γιατροί θα κάνουν το καλύτερο που μπορούν για να γίνει καλά.» Αφήστε την πληροφορία να αιωρηθεί για λίγο. Μείνετε στη σιωπή. Αν το παιδί δεν πει κάτι μπορείτε να ρωτήσετε: «Μήπως θα ήθελες να με ρωτήσεις κάτι;» Αυτό μπορεί να γίνει η αρχή για συζήτηση όπου όλες οι πληροφορίες που θα παρέχετε από εδώ και πέρα θα πρέπει να βασίζονται στην αλήθεια. Η απάντηση «Δεν ξέρω ακόμα» θεωρείται επίσης κατάλληλη. Αν το παιδί δεν θελήσει να συζητήσει μαζί σας, πείτε του ότι είστε διαθέσιμοι για εκείνον οποτεδήποτε το θελήσει.
Αγκαλιάστε και χαϊδέψτε το παιδί αν εκείνο αρχίσει να κλαίει. Μοιραστείτε και τα δικά σας συναισθήματα για τα νέα που μάθατε. Προσφέρετε υποστήριξη αλλά και ενδυνάμωση στο παιδί σας. Διαβεβαιώστε το ότι η πορεία της υγείας του φίλου του δεν σημαίνει κάτι για την δική του υγεία. Πείτε του ότι οι υποτροπές –εξηγήστε τη λέξη ανάλογα με την ηλικία του παιδιού- είναι σπάνιες.
Προετοιμαστείτε για τα συναισθήματα και τις ερωτήσεις των επόμενων ημερών. Το άγχος που μπορεί να βιώσει ένα παιδί ακούγοντας δυσάρεστα νέα μπορεί να εκφραστεί με ένα πλήθος συμπεριφορών που θα γίνουν ορατές τις ημέρες που θα ακολουθήσουν. Διαταραχές στον ύπνο ή την διατροφή, νυχτερινή ενούρηση ή επιθετικότητα, απόσυρση, φαινομενική αδιαφορία ή ανεξήγητο κλάμα είναι κάποιες από τις πιθανές αντιδράσεις.
Δίνοντας χώρο και χρόνο στο παιδί σας να εκφράσει τα συναισθήματα του το βοηθάτε να τα διαχειριστεί με έναν κατάλληλο τρόπο που δεν θα του δημιουργήσει «τραύμα» αλλά θα το κάνει ικανό – με την δική σας στήριξη και βοήθεια – να διαχειρίζεται την πραγματικότητα.
Τέλος , μην ξεχάσετε να παροτρύνετε το παιδί σας να επικοινωνήσει με τον/την φίλη του αν αυτό είναι εφικτό. Καρτούλες, μηνύματα, ένα μπαλόνι που θα σταλεί εκ μέρους του είναι βοηθητικό και ωφέλιμο και για τα δύο παιδιά.
Σημαντική σημείωση: Κάντε υπομονή και φροντίστε τον εαυτό σας. Εκτός από τα συναισθήματα του ίδιου του παιδιού είναι πολύ πιθανό τα νέα αυτά να ενεργοποιήσουν και τους δικούς σας φόβους. Μιλήστε με ανθρώπους που εμπιστεύεστε, καλέστε εκ νέου τον γιατρό του παιδιού σας αν αυτό μπορεί να σας καθησυχάσει.
Μαθήματα Ζωής
https://www.facebook.com/mathimata.zois.gr
http://nancypsimenatos.blogspot.gr/
