γράφει η Μαρία Κάλφα, Ιατρός-Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας-Συστημική Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια
Οι γονείς μας ρωτούν για το τι και πως πρέπει να μιλήσουν στο παιδί του που νοσεί με κάποια απειλιτική για την ζωή του ασθένεια.
Αρχικά, να μιλήσετε με την θεραπευτική ομάδα που έχει αναλάβει το παιδί σας ώστε να απαντηθούν τα ερωτήματά σας.
Είναι σημαντικό να φροντίσετε κι εσείς για την δική σας ψυχική υγεία και ισορροπία, γιατί τα παιδιά τα καταλαβαίνουν όλα, ανησυχούν πολύ για τους γονείς τους και σίγουρα θα ξέρετε ότι για να είναι καλά τα παιδιά πρέπει να είναι καλά και οι γονείς.
Δείτε και τις παρακάτω συμβουλές:
Το παιδί μου αρρώστησε σοβαρά. Ποιος θα πρέπει να του το πει?
Οι περισσότεροι γονείς ενημερώνονται για την διάγνωση από τον γιατρό συνήθως την ίδια στιγμή που το μαθαίνει και το παιδί.
Παρ’ όλα αυτά αν εσείς οι γονείς θέλετε να είστε αυτοί που θα το πουν στο παιδί τότε είτε ο γιατρός είτε το υπεύθυνο νοσηλευτικό προσωπικό μπορούν να σας βοηθήσουν να αποφασίσετε τί θα πείτε και πώς να απαντήσετε σε τυχόν ερωτήσεις του παιδιού.
Πότε είναι η καλύτερη στιγμή να το μάθει το παιδί μου?
Το παιδί σας πρέπει να ενημερωθεί το συντομότερο δυνατόν. Το γεγονός αυτό θα το βοηθήσει να σας εμπιστευτεί από τώρα και στο εξής στην δύσκολο δρόμο που έχει να διανύσει. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως χρειάζεται να μάθει τα πάντα σε μία μόνο συζήτηση.
Τι πρέπει να πω στο παιδί μου?
Οι πληροφορίες που μπορείτε να μοιραστείτε με το παιδί σας εξαρτώνται από την ηλικία του και το πόσα μπορεί να καταλάβει. Όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως ηλικίας χρειάζονται σαφείς, απλές πληροφορίες που να τις καταλαβαίνουν και να έχουν νόημα για αυτά. Χρησιμοποιείστε λέξεις και έννοιες που μπορεί να καταλάβει. Εξηγήστε στο παιδί σας πώς θα το κάνει να νιώσει η θεραπεία κι εάν πρόκειται να πονέσει σε κάποια εξέταση. Διαβεβαιώστε το πως αυτές οι δυνατές θεραπείες έχουν βοηθήσει και άλλα παιδιά να ξεπεράσουν το πρόβλημά τους.
Πόσα όμως να εξηγήσω στο παιδί μου?
Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει τα βασικά για την νόσο του, την θεραπεία του και τι να περιμένει. Αυτό όμως προϋποθέτει την δική σας καλή ενημέρωση από τους θεράποντες γιατρούς. Ρωτήστε πρώτα εσείς, καταλάβετε πρώτα εσείς. Καμμιά ερώτηση δεν είναι περιττή ή «ανόητη» όπως πολλοί γονείς νομίζουν. Ξεκινήστε να μοιράζεστε λίγες λίγες τις πληροφορίες με το παιδί σας ώστε αυτό να τι καταλαβαίνει και να τις αποδέχεται. Αν δεν εξηγήσετε εσείς στα παιδιά τότε αυτά χρησιμοποιούν την φαντασία τους για να εξηγήσουν τα αναπάντητα ερωτήματα και έτσι μπορεί να φοβηθούν περισσότερο. Απαντώντας τις ερωτήσεις του παιδιού σας με συνεχείς διαλόγους το βοηθάτε πολύ. Λέγοντας ψέματα ή κρύβοντας την αλήθεια θα οδηγήσετε πιθανώς το παιδί σας να μην εμπιστεύεται την θεραπευτική ομάδα που το έχει αναλάβει.
Πώς θα αντιδράσει το παιδί μου?
Κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Κάποια ανησυχούν. Άλλα παιδιά γίνονται ανήσυχα ή αντίθετα πολύ ήσυχα, φοβισμένα ή αποσυρμένα.Κάποια εκφράζουν τα συναισθήματά τους με λόγια, άλλα με πράξεις. Κάποια παιδιά παλινδρομούν σε συμπεριφορές που είχαν σε μικρότερη ηλικία. Όλα τα παραπάνω είναι φυσιολογικές αντιδράσεις στην ανατροπή της ζωή τους.Το πρόγραμμά τους, η εικόνα του σώματός τους, ο τρόπος που αισθάνονται, οι φιλίες τους όλα μπορεί να αλλάζουν. Κάποιες μέρες θα είναι δύσκολες, κάποιες θα είναι πιο εύκολες. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάτε είναι πως συνεχώς θα πρέπει να θυμίζετε στο παιδί σας πως θα είστε δίπλα τους να τα βοηθήσετε και να τα στηρίξετε.
Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω το παιδί μου να τα βγάλει πέρα?
Τα παιδιά παρακολουθούν τις αντιδράσεις σας. Η δική σας ηρεμία και αισιόδοξη στάση μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας. Δείξτε την αγάπη σας. Θυμηθείτε πώς η οικογένειά σας αντιμετώπισε άλλες δυσκολίες του παρελθόντος. Κάποια παιδιά νιώθουν καλύτερα με την συζήτηση, άλλα προτιμούν να ζωγραφίζουν, να γράφουν, να παίζουν παιγχνίδια ή να ακούν μουσική. Σε κάποια νοσηλευτικά ιδρύματα λειτουργούν ομάδες παιγχνιοθεραπείας που βοηθούν τα παιδιά να εκφραστούν δημιουργικά μέσω παιγχνιδιού και να εξοικειωθούν με τις θεραπευτικές διαδικασίες.
