γράφει η Μαρία Κάλφα, Ιατρός-Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας-Συστημική Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής με τις πολλαπλές υποχρεώσεις, τον κατακερματισμό και τους πολλαπλούς ρόλους που έχει επιφορτίσει τους ανθρώπους, η στέρηση προσωπικού χρόνου και η απουσία διαλόγου με τον εαυτό καθώς και η ολοένα αυξανόμενη αναζήτηση υπαρξιακού νοήματος στην καθημερινότητα των προσώπων έχουν κάνει τον ρόλο της συμβουλευτικής ολοένα και πιο σημαντικό.
Οι άνθρωποι συχνά ζητούν βοήθεια για προβλήματα που τους προκαλούν δυσφορία ή αδιέξοδα που τους απασχολούν στις προσωπικές τους σχέσεις, στο οικογενειακό ή κοινωνικό περιβάλλον, για αποφάσεις που πρέπει να λάβουν στην επαγγελματική τους εξέλιξη, τις σπουδές ή ακόμη και για θέματα που αφορούν στην γνωριμία με τον ίδιο τους τον εαυτό και την προσωπική τους ανάπτυξη.
Και ενώ η λέξη «συμβουλή» εμπεριέχεται ως ρίζα στον όρο συμβουλευτική, η παροχή συμβουλών, συστάσεων και προτάσεων δεν είναι μέρος της υπηρεσίας που παρέχεται στον πελάτη.
Με ρίζες στους επιστημονικούς κλάδους της φιλοσοφίας, της ψυχολογίας, της τέχνης ή και της θρησκείας η Συμβουλευτική καταλήγει να ικανοποιεί την ανάγκη που έχει σύγχρονος άνθρωπος να ακουστεί, να μιλήσει ελεύθερα, να εκφραστεί και να γνωρίσει τον εαυτό του.
Η Αμερικανική Συμβουλευτική Εταιρεία (American Counseling Association) δίνει τον παρακάτω ορισμό «Συμβουλευτική είναι η τέχνη να βοηθάς τους ανθρώπους. Οι επαγγελματίες σύμβουλοι είναι επιστήμονες που έχουν εκπαιδευτεί να μοιράζονται τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους με αυτούς που αναζητούν την βοήθειά τους.
Η Συμβουλευτική αναγνωρίζει ότι όλα τα άτομα είναι πιθανό να χρειαστούν βοήθεια διερχόμενα την παιδική ή την εφηβική ηλικία και ακόμη και κατά την ενήλικη ζωή τους. Η αποτελεσματική συμβουλευτική είναι αυτή που λειτουργεί προληπτικά. Οι σύμβουλοι βοηθούν τα άτομα στην προσωπική, εκπαιδευτική και επαγγελματική τους ανάπτυξη. Οι υπηρεσίες τους παρέχονται σε σχολεία, πανεπιστήμια, δημοτικές και κρατικές δομές αλλά και σε ιδιωτική βάση».
Σύμφωνα με την Βρετανική Εταιρεία Συμβουλευτικής (British Association for Counselling) « O Σύμβουλος προσφέρει ή συμφωνεί να προσφέρει τον χρόνο του, την προσοχή του και τον σεβασμό του σε άλλο πρόσωπο ή πρόσωπα που έχουν τον ρόλο του πελάτη. Το έργο της Συμβουλευτικής είναι να δώσει στον πελάτη μια ευκαιρία να εξερευνήσει, να ανακαλύψει ή να αποσαφηνίσει δρόμους ζωής με περισσότερο επινοητικούς τρόπους και προς την ατομική του ευεξία.»
Πάνω απ’ όλα η Συμβουλευτική είναι σχέση εμπιστοσύνης, εχεμύθειας, υποστήριξης, απόλυτου σεβασμού στις πεποιθήσεις ή την διαφορετικότητα του πελάτη (φυλή, πολιτισμική κουλτούρα, κοινωνική τάξη, φύλο, οικογενειακή κατάσταση, σεξουαλικό προσανατολισμό, ηλικία, σωματική αναπηρία και θρησκεία) και λειτουργεί βοηθητικά μέσω διαλόγου ώστε με έμμεσο τρόπο ο τελευταίος να διευκολυνθεί για να αποφασίσει για την ζωή του μέσα σε πλαίσια ελευθερίας και προσωπικών επιλογών.
Η Συμβουλευτική διαδικασία παρέχει στον πελάτη έναν δικό του χωροχρόνο σε συνθήκες ασφάλειας, όπου χωρίς κριτική αντιμετώπιση από τον σύμβουλο θα εξερευνήσει τις στάσεις του, τα συναισθήματά του, τις πράξεις του κατανοώντας τις δυσκολίες του, τροποποιώντας ή αντικαθιστώντας πρότυπα συμπεριφοράς που τον έχουν δυσκολέψει. Είναι η διαδικασία που θα τον ενθαρρύνει να μιλήσει για εμπειρίες που είχαν αποσιωποιηθεί, όταν και όπως εκείνος θελήσει εκφράζοντας τα συναισθήματά του.
Θα αναπτύξει την ικανότητα να δημιουργεί και να διατηρεί σημαντικές και ικανοποιητικές σχέσεις με τους ανθρώπους, να γίνεται πιο λειτουργικός αποκτώντας κοινωνικές δεξιότητες ή ενδυναμώνοντας τις ήδη υπάρχουσες.
Πάνω απ’ όλα όμως θα αναπτύξει θετική στάση προς τον εαυτό του, αφού έχοντας γνωρίσει πρώτα τα σκοτεινά και δυσλειτουργικά του σημεία θα ανακαλύψει την δυνατότητα διαφοροποίησης, αλλαγής και ανάδειξης της ομορφιάς του προσώπου του.
Σύμβουλος και πελάτης πορεύονται μαζί στην προσπάθεια αντιμετώπισης των φόβων και των διλημμάτων του τελευταίου σε μια διαδικασία γεμάτη προκλήσεις, νέες ιδέες και απεριόριστα περιθώρια προσωπικής εξέλιξης.
