Την ανάγκη ο νέος κορωνοϊός (COVID-19) να αποτελέσει μια ευκαιρία αφύπνισης για αυξημένη συνειδητοποίηση, δράση και επικέντρωση στην πρόληψη για τον έλεγχο των λοιμώξεων στην Ελλάδα επισημαίνει το Κέντρο Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων (CLEO – cleoresearch.org).
«Η γενικευμένη και συντονισμένη αντίδραση των υγειονομικών αρχών αλλά και η άμεση υιοθέτηση από τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών βασικών μέτρων και κανόνων πρόληψης και προστασίας από τη μετάδοση του νέου ιού, δείχνουν ότι διαθέτουμε τους κατάλληλους μηχανισμούς άμυνας και είναι στο χέρι μας να τους αξιοποιήσουμε. Το στοίχημα πλέον είναι η διαδικασία αυτή να γίνει συνείδηση σε όλους, να είναι μόνιμη και σταθερή στάση ζωής, ακόμα και μετά την υποχώρηση της πανδημίας του COVID-19, ώστε να μην χάνονται κάθε χρόνο δεκάδες ζωές συμπολιτών μας από τη γρίπη και άλλες λοιμώξεις που σίγουρα μπορούν να προληφθούν» επισημαίνει ο Καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας Θεοκλής Ζαούτης, Επιστημονικός Διευθυντής του CLEO.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η θνησιμότητα από τον COVID-19 είναι χαμηλή και οι άνθρωποι που κυρίως επηρεάζονται σοβαρά από τον ιό είναι αυτοί που έχουν βεβαρυμένη υγεία. Όμως, ενώ οι περισσότερες περιπτώσεις του COVID-19 είναι ήπιες, αυτό σημαίνει ότι ο ιός μπορεί να αποτελεί ακόμη μεγαλύτερη απειλή από έναν ιό που παρουσιάζει πιο σοβαρά συμπτώματα, καθώς τα μολυσμένα άτομα μπορεί να μην γνωρίζουν ότι έχουν προσβληθεί από τον ιό και να μην λαμβάνουν κατάλληλη ιατρική περίθαλψη, οδηγώντας σε μεγαλύτερη διάδοση και μεγαλύτερη ζημιά όχι μόνο στη δημόσια υγεία αλλά και στην παγκόσμια οικονομία.
Από τους σημαντικότερους παράγοντες για τον περιορισμό της εξάπλωσης του COVID-19 είναι:
η λήψη μέτρων ατομικής προστασίας και πρόληψης από όλους τους πολίτες και
οι κατάλληλες διαδικασίες ελέγχου των λοιμώξεων από τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, οι οποίοι περισσότερο από κάθε άλλη ομάδα του πληθυσμού έρχονται σε επαφή με μολυσμένους ανθρώπους και περιβάλλοντα.
Οι βασικές προφυλάξεις, όπως η σωστή υγιεινή των χεριών και η ασφαλής διάθεση των κλινικών αποβλήτων, είναι απαραίτητες, ενώ το ίδιο ισχύει και για τις προφυλάξεις που αφορούν τη μετάδοση, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης απομονωμένων, σαφώς επισημασμένων χώρων απομόνωσης, ειδικού εξοπλισμού ή εξοπλισμού μιας χρήσης (αναπνευστήρες, ρόμπες, γυαλιά και γάντια).
Οι μολυσμένοι ασθενείς πρέπει να μετακινούνται όσο το δυνατόν λιγότερο εντός της μονάδας υγειονομικής περίθαλψης και όταν η μετακίνηση είναι αναπόφευκτη θα πρέπει να απομονώνονται από το προσωπικό της υγειονομικής περίθαλψης και τους άλλους ασθενείς μέσω της χρήσης διαχωριστικών, κουρτινών και κατάλληλων συστημάτων διήθησης αέρα. Τέλος, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να εκπαιδεύονται σε μέτρα προφυλάξεις για τον έλεγχο των λοιμώξεων και τα νοσοκομεία πρέπει να βρίσκονται σε στενή επικοινωνία και συνεργασία με τις αρχές δημόσιας υγείας προκειμένου να μοιράζονται ενημερωμένες και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με την εξάπλωση του ιού.
Οι σημαντικότερες από αυτές τις προφυλάξεις, όπως είναι το πλύσιμο των χεριών, η χρήση ρόμπας και γαντιών και η απολύμανση ή η απόρριψη μολυσμένου εξοπλισμού, είναι γρήγορες, απλές και χαμηλού κόστους πρακτικές, που θα πρέπει να γίνουν «δεύτερη φύση» τόσο για εκείνους που εργάζονται σε περιβάλλον υγειονομικής περίθαλψης όσο και για κάθε πολίτη.
Ο COVID-19 μας δίνει ένα σημαντικό μάθημα ως προς την επείγουσα ανάγκη για αυξημένη συνειδητοποίηση, δράση και επικέντρωση στην πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων στην Ελλάδα, όχι μόνο σε έκτακτες καταστάσεις αλλά μόνιμα. Η ελληνική κυβέρνηση προέβη πρόσφατα σε ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή, καθιερώνοντας με νόμο, στα τέλη Ιανουαρίου 2020, ένα Πρόγραμμα για την πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων που σχετίζονται με τις υπηρεσίες υγείας και της μικροβιακής αντοχής, το οποίο υποστηρίζεται από μια γενναιόδωρη επιχορήγηση από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο πλαίσιο του προγράμματος «Πρωτοβουλία για την Υγεία» (https://www.snf.org/el/protoboulies/stirizontas-tin-ygeia-stin-ellada/).
Η σημασία της πρόληψης, τόσο για την υγεία των πολιτών όσο και για την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης είναι ιδιαίτερα εμφανής τώρα, που ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με μια έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία. Η κωδικοποίηση και επιβολή της χρήσης τυποποιημένων προφυλάξεων και βέλτιστων πρακτικών είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη και τον περιορισμό τόσο των κοινών λοιμώξεων όσο και των νέων πανδημικών ασθενειών, όπως ο COVID-19.
