Νέες προοπτικές στο χώρο της Υγείας ανοίγει η νανοϊατρική που προσφέρει νέα εργαλεία για διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου.
Βελτιωμένη ακρίβεια στην απεικόνιση και ανίχνευση βλαβών σε πιο πρώιμο στάδιο σε σχέση με τις συμβατικές μεθόδους, στοχευμένη θεραπεία, αποτελεσματικότερη αξιολόγηση του θεραπευτικού αποτελέσματος, καθώς και χρήση λιγότερο επεμβατικών τεχνικών, προσφέρει σήμερα η νανοϊατρική.
Ο τομέας της ογκολογίας, έχει να επωφεληθεί τα μέγιστα από την ανάπτυξη της νανοϊατρικής, με την εισαγωγή εξατομικευμένων προσεγγίσεων στοχευμένης διάγνωσης και θεραπείας για όλους του τύπους καρκίνου, εξηγεί στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Ευστάθιος Ευσταθόπουλος, Αν. Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Νανοϊατρική και Ογκολογία
Η νανοϊατρική, συνδυάζει ποικίλες βασικές επιστήμες όπως είναι η ιατρική, η φυσική, η βιολογία, η φαρμακευτική και η μηχανική και στόχος της είναι «να επιτρέψει μια πιο έγκαιρη και ακριβή διάγνωση και να παρέχει μια πιο αποτελεσματική θεραπεία χωρίς παρενέργειες».
Σημαντική είναι η συμβολή της ναοϊατρικής στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου, καθώς επιτρέπει πιο εύκολη και ειδική ανίχνευση των βιοδεικτών που χαρακτηρίζουν τα προ-καρκινικά και καρκινικά κύτταρα και παρέχει μια πιο έγκαιρη διάγνωση στους γιατρούς από ότι οι βιοψίες.
Όσον αφορά τη θεραπεία, η νανοϊατρική είναι στην πρώτη γραμμή της στοχευμένης χορήγησης φαρμάκων και της εγγενούς θεραπείας, με την ανάπτυξη των θεραγνωστικών νανοσωματιδίων (nanotheranostics), νανοσωματιδίων δηλαδή, που συνδυάζουν τη διάγνωση με τη θεραπεία.
Τα θεραγνωστικά νανοσωματίδια μπορούν να στοχεύσουν ειδικά στους ιστούς που μας ενδιαφέρουν και να δράσουν εξατομικευμένα ως προς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πάθησης του ασθενούς. Από τη στιγμή που θα βρεθούν στον μοριακό στόχο, ενεργοποιούνται και καταστρέφουν επιλεκτικά τον καρκινικό ιστό, ενώ ελαχιστοποιούν τις όποιες παρενέργειες, και τις βλάβες στον υγιή ιστό κάτι που συχνά συμβαίνει με τα κλασικά θεραπευτικά.
Ίδιο αποτέλεσμα με μικρότερη ποσότητα φαρμάκου
Επίσης, η σύνδεση των ήδη υπαρχόντων φαρμάκων ή διαφόρων βιολογικών μορίων (γονιδίων, αντισωμάτων) με νανοσωματίδια επιτρέπει την εντοπισμένη χορήγηση των χημειοθεραπευτικών, μειώνοντας σημαντικά την ποσότητα φαρμάκων που διαχέεται στην κυκλοφορία και απορροφώνται από άλλους ιστούς και μειώνοντας και τις παρενέργειες στους υγιείς ιστούς.
Όπως είπε ο κ. Ευστασθόπουλος, στην Ελλάδα, κυκλοφορούν νανοφάρμακα και συγκεκριμένα λιποσωμιακά φάρμακα για την καταπολέμηση του καρκίνου αλλά και ως αντιμηκυτησιακά, τα οποία έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων.
Το νομοθετικό πλαίσιο έγκρισης νανοτεχνολογικών και νανο-βιοτεχνολογικών φαρμάκων είναι συνεχώς μεταβαλλόμενο και εξελισσόμενο. Η ανάπτυξη νανοτεχνολογικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας ακόμα και για απλές καθημερινές εφαρμογές, δημιουργεί την ανάγκη ύπαρξης ενός ευέλικτου νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα ακολουθεί τις εξελίξεις της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Και νανο-χειροβομβίδες κατά του καρκίνου!
Πριν από λίγους μήνες, δημοσίευμα του BBC και της βρετανικής «Τέλεγκραφ» παρουσίαζε τη δημιουργία από τον Έλληνα καθηγητή Κώστα Κωσταρέλλο, επικεφαλής του Εργαστηρίου Νανοϊατρικής του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ στη Βρετανία, θερμικών νανο-χειροβομβίδων που εκρήγνυνται πάνω στους όγκους και απελευθερώνουν τις αντικαρκινικές ουσίες τους, κάνοντας λόγο για το «όπλο» του μέλλοντος στη μάχη κατά του καρκίνου.
Το πολλά υποσχόμενο νανο-όπλο συνίσταται σε μικροσκοπικές φυσαλίδες ή σφαιρίδια λίπους (γνωστά και ως λιποσώματα), που μεταφέρουν στο εσωτερικό τους αντικαρκινικά φάρμακα και μπορούν να κατευθυνθούν οπουδήποτε μέσα στο σώμα του ασθενούς. Μάλιστα, δεν προκαλούν τις παρενέργειες άλλων τοξικών αντικαρκινικών χημειοθεραπειών, επειδή είναι δυνατό να σταλούν στοχευμένα στα σημεία όπου βρίσκονται μόνο οι όγκοι.
Η τεχνολογία έχει ήδη δοκιμασθεί με επιτυχία σε πειραματόζωα (ποντίκια). Η δυσκολία ήταν με ποιό τρόπο είναι δυνατό να απελευθερωθεί το φάρμακο από τη στιγμή που η φυσαλίδα που το περιέχει, φθάσει στο στόχο της. Το «τρικ» που βρήκε η ομάδα του Κωσταρέλλου, είναι ότι στην κανονική θερμοκρασία του σώματος (37 βαθμοί Κελσίου) τα θερμικά νανο-σφαιρίδια παραμένουν υδατοστεγή, αλλά αν η θερμοκρασία τους ανέβει στους 42 βαθμούς, τότε ξαφνικά, σαν να εκρήγυνται, απελευθερώνουν το φορτίο τους.
Ο Έλληνας επιστήμονας δήλωσε ότι για επιφανειακούς όγκους (δέρματος, λαιμού, κεφαλιού κ.α.) η τοπική άνοδος της θερμοκρασίας μπορεί να γίνει με ζεστά επιθέματα. Για τους όγκους που είναι βαθιά μέσα στο σώμα, η θερμοκρασία τους θα μπορούσε να αυξηθεί με την αποστολή άλλων ειδικών νανο-συσκευών ή μέσω υπερήχων.
Η στόχευση του φαρμάκου επιτυγχάνεται, επειδή οι φυσαλίδες έλκονται από εκείνα τα σημεία του σώματος όπου είναι αυξημένη η θερμοκρασία. Όπως δήλωσε ο Κωσταρέλλος, «τα ευαίσθητα στη θερμοκρασία λιποσώματα μπορούν να ταξιδέψουν με ασφάλεια στο σώμα, μεταφέροντας το επιθυμητό αντικαρκινικό φάρμακο. Μόλις φθάσουν στο ‘καυτό’ σημείο των καρκινικών κυττάρων που έχουν θερμανθεί, μια ‘σκανδάλη’ πυροδοτείται και το φάρμακο απελευθερώνεται. Αυτό επιτρέπει την αποτελεσματικότερη μεταφορά των φαρμάκων στους όγκους και έτσι μειώνει τις παράπλευερες απώλειες στα υγιή κύτταρα».
Αν και η σχετική έρευνα βρίσκεται ακόμη σε αρχικά στάδια, οι μελέτες του Κωσταρέλλου ανοίγουν νέους δρόμους στη νανο-ιατρική.
(ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ)
