γράφει η Κατερίνα Μουγκού Επιστημονικός Συνεργάτης-Παιδιάτρος, CLEO
Ο Κύριος Χίκμαν λοιπόν, αυτός ο περίεργος τύπος που μπαίνει ξαφνικά στη ζωή μας και όμως γίνεται πολύτιμος. Την ίδια στιγμή που μας ενοχλεί η παρουσία του, παλεύουμε με νύχια και με δόντια να τον κρατήσουμε πάνω μας και τρέμουμε μήπως μας πάθει κάτι και χρειαστεί να τον αποχωριστούμε κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Γιατί παιδιά με χρόνια νοσήματα, που χρειάζονται τη χορήγηση φαρμάκων για μεγάλο χρονικό διάστημα ‘ υποχρεώνονται’ ως μέρος της θεραπείας τους να κουβαλάνε ένα ‘σωληνάκι’ μέσα από το οποίο θα χορηγούνται τα φάρμακα και θα γίνονται οι αιμοληψίες. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται οι καθημερινές φλεβοκεντήσεις που συνέπεια έχουν την ταλαιπωρία και δυσφορία του παιδιού.
Ωραία…έχουμε έναν καινούριο φίλο, τι κάνουμε τώρα με αυτόν?
Πρώτα απ΄όλα τον προσέχουμε ως κόρη οφθαλμού και τον φροντίζουμε όσο καλύτερα γίνεται.
Προσοχή στο τι σημαίνει καλύτερα…κι εδώ ισχύει το Less is More!
Όσο λιγότερους χειρισμούς κάνουμε (γιατροί, νοσηλευτές, χειρουργοί, γονείς, παιδιά) στον Κύριο Χίκμαν τόσο μικρότερος ο κίνδυνος να προκληθεί λοίμωξη, βακτηριαιμία με κίνδυνο της ζωής του Κυρίου Χίκμαν και ακόμα χειρότερα της ζωής του ίδιου του παιδιού.
Η επιβίωση του Κυρίου Χίκμαν κρέμεται από 3 κλωστές:
1. Από τον τρόπο που εισάγεται
2. Από τον τρόπο που διαχειρίζεται
3. Από τη διάρκεια παραμονής του
Τι σημαίνουν όλα αυτά;
1. Είναι απόλυτα σημαντικό να χρησιμοποιηθούν οι μέγιστες προφυλάξεις κατά τη διάρκεια της εισαγωγής του από τον γιατρό που τοποθετεί τον Κύριο Χίκμαν και είναι ο Σκούφος, η Μάσκα, η Αποστειρωμένη Ποδιά, τα Αποστειρωμένα Γάντια και το Μεγάλο Χειρουργικό Πεδίο.
2. Η διαχείριση του Κυρίου Χίκμαν περιλαμβάνει τους χειρισμούς για αιμοληψίες και χορήγηση φαρμάκων, αλλά και την αλλαγή των επιθεμάτων.
a. Όσο αφορά την πρόσβαση στον Κύριο Χίκμαν, η σύσταση από τους ειδικούς είναι η χρήση ειδικών ‘κουμπωμάτων’ που διατηρούν το κύκλωμα κλειστό. Δηλαδή; θα ρωτήσει ο μικρός μας πρίγκηπας. Είναι σημαντικό να κρατάμε τον δρόμο κλειστό για τα μικρόβια που προσπαθούν να μπουν μέσα στο σωληνάκι μας, τον Κύριο Χίκμαν. Τα κλειστά συστήματα (βλέπε εικόνα) παραμένουν συνεχώς κλειστά και κρατάνε τα μικρόβια μακριά. Χρειάζεται μόνο να τα απολυμαίνουμε σωστά πριν βάλουμε τη σύριγγά μας για αιμοληψία ή χορήγηση φαρμάκων. Δηλαδή να τα τρίβουμε για 15 δευτερόλεπτα με γάζα που έχει αντισηπτικό και υποχρεωτικά να αφήνουμε να στεγνώσει για άλλα 15 δευτερόλεπτα πριν συνδέσουμε τη σύριγγα.
b. Η ‘πονεμένη’ ιστορία αλλαγής των επιθεμάτων επίσης χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και εκπαίδευσης. Θυμηθείτε κι εδώ πως όσο πιο συχνά αλλάζουμε το επίθεμα, δηλαδή κάνουμε χειρισμούς στο σημείο εξόδου του Κυρίου Χίκμαν, τόσο αυξάνουμε την πιθανότητα να τον μολύνουμε. Οι ειδικοί συστήνουν την αλλαγή των επιθεμάτων με γάζα κάθε 48 ώρες, ενώ τα αποστειρωμένα, διαφανή, ημιδιαπερατά επιθέματα κάθε βδομάδα. Προσοχή: Αλλάζουμε αμέσως τα επιθέματα που λερώθηκαν ή έχουν ξεκολλήσει.
3. Τέλος, όσο κι αν είμαστε κολλητοί με τον Κύριο Χίκμαν, μιας και έχουμε μοιραστεί μαζί του τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής μας πρέπει να είμαστε έτοιμοι να τον αποχωριστούμε όσο πιο γρήγορα γίνεται. Η παρουσία του και μόνο αυξάνει τον κίνδυνο λοίμωξης, κάτι που δεν το θέλουμε. Έτσι όταν πια δεν χρειάζεται συχνή χορήγηση φαρμάκων και αιμοληψιών ζητάμε από τον Κύριο Χίκμαν να πάρει το καπελάκι του και να φύγει, με την ευχή να μην τον ξανασυναντήσουμε ποτέ στη ζωή μας.
Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω τη σημασία της σωστής εφαρμογής υγιεινής των χεριών. Σε όλες τις παραπάνω διαδικασίες ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΜΕ ΥΓΙΕΙΝΗ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ.
TIPS
• Όταν έρχεται κάποιος να ‘πειράξει’ τον φίλο σου Χίκμαν του ζητάς ΠΡΩΤΑ να ΠΛΥΝΕΙ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ.
• Όταν θέλουμε να κάνουμε μπάνιο, τοποθετούμε ένα αδιάβροχο επίθεμα πάνω από το κανονικό μας επίθεμα και έτσι δε βρέχεται να ξεκολλήσει και διατηρείται τουλάχιστον μία βδομάδα.
• Δε βάζουμε αντιβιοτικές αλοιφές στο σημείο εξόδου του Κυρίου Χίκμαν γιατί μπορεί να προκληθούν μυκητιάσεις, ενώ συγχρόνως κάνουμε τα μικρόβια πιο ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.
• Πριν τοποθετήσουμε το καινούριο επίθεμα καθαρίζουμε το σημείο εξόδου με σπειροειδείς κινήσεις και αφήνουμε να στεγνώσει το αντισηπτικό.
Βιβλιογραφία
Guidelines for the Prevention of Intravascular Catheter-Related Infections, 2011 – http://www.cdc.gov/hicpac/pdf/guidelines/bsi-guidelines-2011.pdf
