Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών γιορτάζεται στις 18 Απριλίου σε όλη την Ευρώπη.
Η Ιταλική οργάνωση ενεργών πολιτών Active Citizenship Network (ACN) το 2002 μαζί με μια ομάδα Ευρωπαϊκών οργανώσεων πολιτών κατήρτισαν την Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών. Η Χάρτα ορίζει τα 14 δικαιώματα των ασθενών, πού όλα μαζί στοχεύουν στην εξασφάλιση «υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας των ανθρώπων» (άρθρο 35 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και να εξασφαλίσουν την υψηλή ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται από τα διάφορα Ευρωπαϊκά εθνικά συστήματα υγείας.
Τα 14 δικαιώματα αποτελούν την βάση των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων που θα πρέπει να αναγνωρίζονται και να είναι σεβαστά σε κάθε χώρα. Σχετίζονται με υποχρεώσεις και υπευθυνότητες που θα πρέπει να αναλάβουν οι πολίτες αλλά και όλοι οι εμπλεκόμενοι στην παροχή υπηρεσιών υγείας.
Η Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών εφαρμόζεται σε όλα τα άτομα, αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι διαφορές όπως η ηλικία, το φύλο, η θρησκεία, η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, κ.ά. δύνανται να επηρεάσουν τις ατομικές ανάγκες υπηρεσιών υγείας.
Για το λόγο αυτό η ΑCN το 2007, μαζί με πολίτες και οργανώσεις πολιτών από όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, άρχισε να προβάλλει την Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών με μια ετήσια εκδήλωση στις 18 Απριλίου, ως μια κοινή εκδήλωση ενημέρωσης, συζήτησης και δράσης για τη βελτίωση των δικαιωμάτων των ασθενών στην Ευρώπη. Η εκδήλωση αυτή είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να τονισθεί ότι οι ασθενείς είναι το κέντρο των πολιτικών υγείας.
Η Οδηγία για τα Δικαιώματα των Ασθενών στη Διασυνοριακή Περίθαλψη, που ψηφίσθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι σημαντικός σταθμός για προώθηση των δικαιωμάτων των ασθενών σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο αριθμός των δικαιωμάτων που περιλαμβάνονται στην Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών δείχνει το πόσο σημαντικό είναι να εκπροσωπούνται οι απόψεις των πολιτών στις Ευρωπαϊκές πολιτικές υγείας και προωθούνται πρωτοβουλίες στο τομέα αυτό.
Η Χάρτα στηρίζεται στα τρία δικαιώματα των ενεργών πολιτών :
Δικαίωμα υλοποίησης δράσεων γενικού ενδιαφέροντος (Right to perform general interest activities)
Δικαίωμα υλοποίησης δράσεων προάσπισης δικαιωμάτων (Right to perform advocacy activities)
Δικαίωμα συμμετοχής σε διαμόρφωση πολιτικών στο τομέα υγείας (Right to participate in policy-making in the area of health)
