απαντά η Χαρίκλεια Μανουσάκη, επιστημονική συνεργάτης σε θέματα ψυχικής υγείας, www.emotionalfocus.gr
Στην αρχή της ζωής των παιδιών, οι αισθήσεις προέρχονται από το ίδιο τους το σώμα και μέσω της αλληλεπίδρασης με τα πρωταρχικά πρόσωπα της ζωής τους, αποκτούν περισσότερο σύνθετες ψυχικές λειτουργίες, όπως συναισθήματα, σκέψεις, λέξεις, ιδέες και πεποιθήσεις, ως συνέπεια των προ-λεκτικών και λεκτικών αναμνήσεων οι οποίες εντυπώνονται στις ψυχές των παιδιών, δημιουργώντας έναν πυρήνα ασφάλειας και σταθερότητας για την εικόνα τους και τη σχέση τους με τους άλλους.
Ο παιδικός νους, επεξεργάζεται ερεθίσματα τόσο από το εσωτερικό σώμα, όσο και από το εξωτερικό περιβάλλον, με το οποίο αλληλεπιδρά. Τα ερεθίσματα αυτά, θα αποτελέσουν αργότερα τα δομικά στοιχεία της προσωπικότητας του παιδιού. Συνεπώς, η από μέρους σας έγκαιρη κατανόηση των ερεθισμάτων του παιδιού, αλλά και η σωστή επικοινωνία μαζί του, είναι τα κλειδιά για τη επιτυχή επικοινωνία της συνεργασίας του μικρότερου παιδιού σας.
Για την επικοινωνία μας με τα παιδιά, χρησιμοποιούμε το σώμα μας (κίνηση, αισθητήρια όργανα), τις αξίες μας (κοινωνική τροφοδότηση) και τις προσδοκίες μας (αποδεκτή συμπεριφορά).
Είναι σημαντικό, το παιδί μας να είναι «ορατό», να το νιώθουμε, να κατανοούμε τις προθέσεις του και να αντιλαμβανόμαστε να συναισθήματα του, πριν καλύψουμε κάποια ανάγκη του ή ζητήσουμε κάτι από αυτό. Οι ενέργειες της από μέρους μας κατανόησης, ενισχύουν τον δεσμό εμπιστοσύνης μεταξύ γονέων και παιδιών και βοηθούν στη συνεννόηση μαζί τους.
Ορισμένες τεχνικές που εξυπηρετούν τον σκοπό που επιθυμείτε κι ενισχύουν αποτελεσματικά την ασφαλή σύνδεση είναι οι εξής:
Διαβάστε του ένα παραμύθι που να αφορά σε παροχή βοήθειας σε ένα πληγωμένο ζωάκι
Τα παραμύθια κεντρίζουν τη φαντασία του νου και μιλούν συμβολικά για τις συμπεριφορές και τις σχέσεις και τα συναισθήματα των ανθρώπων. Μέσα από την ιστορία το μικράκι σας θα μπορέσει να κατανοήσει καλύτερα την πραγματικότητα της οικογένειας και να εντάξει στην αντίληψη του, τι θα βοηθούσε το αδελφάκι του. Συζητήστε μαζί του, για το πώς το μεγάλο του αδελφάκι αισθάνεται κι ενισχύστε του την ενσυναίσθηση για τον μεγάλο της αδελφό.
Αργή, απλή και συναισθηματικά τονισμένη ομιλία στο επίπεδο βλεμματικής επαφής με το παιδί
Χρησιμοποιείστε μικρές προτάσεις με απλό λεξιλόγιο και μιλάτε αργά και καθαρά. Ένα παιδί τριών ετών, μπορεί χρησιμοποιεί σύντομες προτάσεις. Εμπλουτίστε τη λεκτική του εμπειρία προσθέτοντας επίθετα ή αντωνυμίες, αναπτύσσοντας έτσι το λεξιλόγιο του. Τα παιδιά αντιδρούν θετικότερα σε καθοδήγηση που έχει μαλακό κι ενθουσιώδη τονισμό και χροιά φωνής. Σε κάθε περίπτωση, δώστε χρόνο και ευκαιρία στο παιδί να σκεφτεί και να αποκριθεί.
Χρησιμοποιείστε κοινωνικά αποδεκτούς και θετικούς τρόπους επικοινωνίας
Επικοινωνήστε προκειμένου να μεταφέρετε ένα μήνυμα που ο δέκτης θα κατανοήσει. Η επικοινωνία είναι μία ανθρώπινη ανάγκη και αποτελεί μέρος της κοινωνικότητας ενός προσώπου. Σκεφθείτε ότι εκτός από τα λόγια μπορείτε να συνοδεύσετε τον τρόπο επικοινωνίας με εκφράσεις προσώπου, νοήματα, ή στοιχεία σωματικής έκφρασης που υποδεικνύουν και υποστηρίζουν τις προθέσεις και τη διάθεση σας. Χρησιμοποιείστε εκφράσεις όπως «θα ήθελα να…», ώστε να βοηθάτε την αντιληπτική κατανόηση της πληροφορίας από τον παιδικό εγκέφαλο. Έτσι, δείχνετε ότι δεν δίνετε εντολές, αλλά ότι έχετε διάθεση να επικοινωνήσετε θετικά.
Χρησιμοποιείστε το παιχνίδι με «λούτρινα ζωάκια που είναι αρρωστούλια και θα χρειαστούν βοήθεια»
Η θεραπευτική ικανότητα του παραστατικού παιχνιδιού, στηρίζεται στη μιμητική ικανότητα της μικρής ηλικίας, καθώς παρέχει στο παιδί τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει αγχώδεις εμπειρίες, με έναν συμβολικό τρόπο και το βοηθά να εκφράσει έμμεσα ή συμβολικά τις ανησυχίες, τους φόβους του. Με τον τρόπο αυτό, το παιχνίδι χρησιμοποιείται ως μέσον ενεργητικής προσαρμογής σε μία υπάρχουσα κατάσταση, ενώ βοηθά τα παιδιά στην κατανόηση μίας δύσκολης κατάστασης, ιδιαίτερα όταν η γλώσσα είναι ακόμα ατελές μέσο επικοινωνίας.
Όταν οι γονείς ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις ανάγκες των παιδιών τους κι επικοινωνούν θετικά με αυτά, τους δείχνουν σεβασμό κι εκτίμηση, εκείνα αισθάνονται ότι έχουν εισακουστεί και έχουν γίνει αντιληπτά από τους γονείς τους, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η αυτοπεποίθηση κι η αυτοεκτίμησή τους. Το παιδί που αισθάνεται ορατό και πολύτιμο για τους γονείς του, θα συνεργαστεί μαζί σας με προθυμία, γιατί θα γνωρίζει ότι οι γονείς θα είναι κοντά του, για να το στηρίξουν σε κάθε φάση της ζωής του.
Σας εύχομαι από καρδιάς κάθε καλό για την οικογένεια και τα αγγελούδια σας!
Θα είστε με ενδιαφέρον στη σκέψη μου!
