γράφει η Νάνσυ Ψημενάτου, σύμβουλος Ψυχικής Υγείας.
Οι γονείς των παιδιών που νοσούν από σοβαρές ή ακόμα και απειλητικές για τη ζωή τους ασθένειες δοκιμάζουν πολλές προκλήσεις. Χρειάζεται να μάθουν έναν ρόλο που δεν είχαν φανταστεί ούτε στους πιο τρομακτικούς τους εφιάλτες: Το ρόλο του γονέα που στηρίζει ένα άρρωστο παιδί. Μέσα στην παραπάνω φράση κρύβονται φόβοι και ελπίδες. Προσευχές και κατάρες. Απόγνωση και λύτρωση. Καθώς οι ίδιοι παλεύουν με μια αδιανόητη πραγματικότητα οι εξωτερικές προκλήσεις μπορεί να φτάσουν στα άκρα ακόμα και τους πιο υπομονετικούς και ψύχραιμους, ειδικά όταν αυτές προέρχονται με τη μορφή κοντινών συγγενών ή φίλων που αρνούνται την πραγματικότητα του άρρωστου παιδιού με πολλούς και διάφορους τρόπους.
Ξεκινώντας, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες αντοχές απέναντι στον πόνο, την ασθένεια και το θάνατο. Οι άνθρωποι επιλέγουν τους τρόπους που θα επεξεργαστούν τις παραπάνω καταστάσεις από προηγούμενες εμπειρίες που έχουν ζήσει αλλά επιλέγουν επίσης και με βάση τα στερεότυπα που επικρατούν τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Έτσι κάποιοι άνθρωποι για παράδειγμα διστάζουν να πάρουν τηλέφωνο να ρωτήσουν για τα αποτελέσματα μιας εξέτασης, όχι γιατί δεν ενδιαφέρονται αλλά γιατί πιστεύουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα «ενοχλήσουν» τους γονείς. Κάποιοι δεν μπορούν να μιλήσουν στους γονείς ή στο παιδί γιατί δεν μπορούν να αντέξουν τον πόνο που νοιώθουν. Κάποιοι αναβιώνουν παλαιότερα – προσωπικά τους – τραύματα και δυσκολεύονται να εμπλακούν σε κάτι που τους προξενεί, χωρίς υπερβολή, υπαρξιακό τρόμο.
«Καλά όλα αυτά» λένε κάποιοι γονείς «αλλά εδώ μιλάμε για το δικό μου το παιδί και τον πόνο του. Δε χωράω τίποτε άλλο. Όλοι οι άλλοι έρχονται δεύτεροι. Δεν με νοιάζει αν η μάνα μου , ο πατέρας μου ή η κολλητή μου έχει πρόβλημα, να το ξεπεράσει και να είναι δίπλα μου, δίπλα στο παιδί μου.» Σαν αποτέλεσμα μιας τέτοιας στάσης οι γονείς μπορεί να αισθάνονται πλημμυρισμένοι από θυμό και πικρία και να βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε μια διπλή απώλεια. Μια που αφορά την ασθένεια του παιδιού τους και μία που αφορά αγαπημένους και φίλους. Πηγές υποστήριξης δηλαδή που λόγω συνθηκών απουσιάζουν σε μια τέτοια κατάσταση.
Ο ρόλος της συγχώρεσης
Η γεύση της συγχώρεσης είναι γλυκιά. Η αλήθεια επίσης είναι ότι η συγχώρεση – σα διαδικασία – είναι θεραπευτική . Αν όμως βιαστώ να φτάσω στο αποτέλεσμα πριν περάσω από τα στάδια της τότε όχι μόνο δεν πρόκειται να γευτώ αυτή τη γλύκα αλλά αντίθετα μπορεί να βρεθώ εγκλωβισμένος/η σε μια μνησικακία βλαπτική τόσο για τον εαυτό μου όσο και για τις σχέσεις μου με τους άλλους.
Ο πόνος που νοιώθει κάποιος όταν δεν βρίσκει συμπαράσταση ή ανταπόκριση μετατρέπεται σε θυμό και οργή. Αυτή η δύναμη ατσαλώνει το άτομο το οποίο κάνει τα πράγματα μόνο του και μοιάζει να μην έχει ανάγκη κανέναν και τίποτε. Αυτό βέβαια επιφέρει μια μοναξιά η οποία απομονώνει το άτομο και του στερεί τη δυνατότητα να λάβει την βοήθεια που του χρειάζεται.
Τόσο ο πόνος όσο και ο θυμός χρειάζεται να βιωθούν πριν περάσουμε στη διαδικασία της συγχώρεσης. Η διαδικασία αυτή μας καλεί να κατανοήσουμε σε βάθος τη θέση και την επιλογή ενός άλλου ατόμου ακόμα και όταν αυτή η επιλογή μοιάζει να έχει αρνητικό αντίκτυπο σε εμάς. Πως μπορώ όμως να κατανοήσω τους άλλους αν πρώτα δεν κατανοήσω εμένα;
Η βιασύνη ή οποιασδήποτε μορφής πίεση, δεν βοηθά σε αυτήν την περίπτωση. Θα χρειαστεί να παρέχω στον εαυτό μου τον χρόνο που του χρειάζεται. Σε κάποιες περιπτώσεις ο χρόνος αυτός είναι μέρες, σε κάποιες άλλες μήνες και σε άλλες χρόνια. Ας μην ξεχνάμε ότι το τραύμα που περνούν οι γονείς είναι πολύ σοβαρό. Χρειάζεται ο γονιός να βιώσει πρώτα τα δικά του συναισθήματα για την κατάσταση και έπειτα να προχωρήσει στη διαδικασία. Κάποιες φορές μπορεί να χρειαστεί περεταίρω επαγγελματική βοήθεια ώστε το άτομο να μπορέσει σε έναν ασφαλή χώρο να εξερευνήσει τη διαδικασία της συγχώρεσης.
Με λίγα λόγια
Θυμηθείτε ότι περνάτε μια αδιανόητη φάση της ζωή σας και χρειάζεστε χρόνο για να ενσωματώσετε την νέα πραγματικότητα.
Δεν αντιμετωπίζουν όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο θέματα ασθένειας, απώλειας ή και θανάτου.
Πολλές αντιδράσεις που βιώνετε από τους άλλους ανθρώπους είναι αποτέλεσμα λάθος στερεότυπων.
Η συγχώρεση μπορεί να είναι θεραπευτική μόνο όταν δεν είναι προϊόν πίεσης ή βιασύνης για να τηρηθούν άλλες ισορροπίες.
Δώστε χρόνο στον εαυτό σας πριν αποφασίσετε τι θέλετε να κάνετε
Ζητήστε βοήθεια αν βλέπετε ότι η οργή που νοιώθετε δεν είναι απλά ένα στάδιο αλλά μια καθημερινότητα η οποία βλάπτει τον εαυτό σου και τους άλλους γύρω σας.
Δεχθείτε την παρουσία και τη βοήθεια των ανθρώπων που είναι κοντά σας
Η γαλήνη που θέλουμε να βρούμε έρχεται ως αποτέλεσμα της αναγνώρισης του θάρρους και του κουράγιου που ανακαλύπτουμε σε τεράστιες δόσεις στον εαυτό μας. Οι ιδιότητες αυτές μας βοηθούν να χωρέσουμε εκείνους του ανθρώπους που απουσίαζαν ή ακόμα απουσιάζουν από κοντά μας.
